bardzo ciekawe rozwiązanie ..... ale najciekawsze jest to że na każdy komentarz - pytanie jest odpowiedź .... naprawdę szacunek , nie jest to często spotykane
Materiał super nakręcony zwłaszcza plus za pokazanie schematów podłączenia. Sam dokonałem podłączenia równolegle z piecem gazowym jako awaryjny (za buforem) prostą PC Haiera 8kw monoblok. Ogrzewanie podłogowe + bufor 60l do chłodzenia (latem klimakonwektor) lub defrostu . Wszystko działa ok jak dla mnie . Przy -2C na zewnątrz 37kWh na ogrzewanie +CWU 2osoby , na gazie wcześniej zużycie dzienne 12-14m3 gazu. Układ cały opomiarowany w termometry ale nie ma ciepłomierza dlatego nie wiem jakie COP? Zazdroszczę że udało się uzyskać się wam deltę 6st C (nie Kelwina). Moja różnica to 3C. czy można coś jeszcze poprawić . Pozdrawiam
Dzięki. Chyba niezły wynik w porównaniu do gazu. Bez ciepłomierza można jedynie szacować COP, ale czy to jest aż takie istotne? Jeśli wiemy jak czytać parametry pracy pompa, to dużo wiadomo czy jest dobrze czy źle. A poza tym zawsze można zmienić jakieś ustawienie i poobserwować licznik energii. Odnośnie delty, to akurat różnicę temperatur powinno się podawać w Kelwinach zawsze. A to dlatego, że stopnie Celsjusza, to pewna konkretna temperatura na termometrze. 3 stopnie delty to troszkę mało, albo pompki obiegowe wolniej, albo coś przepuszcza za dużo wody bez zabrania ciepła.
@@btinstal-kety Skala temperatury mierzonej w Kelwinach i stopniach Celsjusza jest taka sama, mają tylko przesunięte "0" o 273,15 st C lub K. Podaje się temperatury w K bo to jest jednostka z układu SI.
Dzięki! Zależy jak podłogówka zrobiona, jak na zaworze termostatycznym, to zastanowiłbym się czy nie podpiąć tak, jak tutaj. A jak osobne rury do kotłowni, to nie obejdzie się bez bufora.
@@btinstal-kety Super . Mam bufor ( 50L) i mam też rury osobno od grzejników i podłogówki . To jaki układ zastosować ??? Pomysł był że do bufora ( 50 L ) dajemy dwa żródła a z bufora na dwie grupy
@@MyMarroco W tak małym buforze może dochodzić do niekontrolowanego mieszania się wody (zbyt intensywnego). Lepszy byłby jakiś wysoki, wąski bufor. No i koniecznie dobre wyregulowanie pomp.
3 місяці тому
Zainspirował mnie Pan tym. Zacząłem sie tym interesowac, ciekawym wytłumaczeniem jest również artykuł z panasonica o nietypowych rozwiązaniach hydraulicznych. Zastanawiam się tylko jak prawidłowo ustawić tego bypassa
Tak wyregulować, żeby nie przepuszczał podczas normalnej pracy instalacji.
Місяць тому
@@btinstal-kety tylko praca instalacji będzie inna gdy działa pompa, a inna gdy działa kocioł - mają choćby różne pompy obiegowe z różną sprawnościa. co wtedy?
Ciekawy układ. Ten drugi oczywiście. Ale mam 2 pytania. 1. Czy ten układ można zastosować gdy głównym źródłem ciepła jest kocioł gazowy a pompa wspiera jego pracę, np w dni słoneczne albo gdy są wyższe temperatury na zewnątrz. 2. Czy nie powinno być tu jednak jeszcze małe sprzęło hydrauliczne na połączeniu kotła i pompy ciepła, które zrównoważy pracę pompek obiegowych?
Ad 1) Nie do końca. Jeśli mówimy o "wspieraniu" to potrzebny jest inny układ i automatyka (niekiedy jest w pompie), która to rozumie. Ad 2) Nie ma potrzeby, pompy są elektroniczne z PWM'em - same się dopasują.
Ten zawór pracuje głównie w przypadku słabego odbioru po stronie instalacji. Nie ma znaczenia czego jest więcej. Problem jest, jak podłogówka będzie niewyregulowana.
Obecnie mam bufor500l równolegle połączony z rozdzielaczem na dwa obiegi CO dwie pompy CO za buforem podłoga sterowana zaworem 3d .Jak to zrobić poprawnie z tym zaworem wystarczy wywalić pompkę z grzejników a podłogową zostawić .
Faktycznie 👍, ale to musiała być albo mokra rurka i spod kauczuku się wylało, albo coś nam się z trójnika wylało. W każdym razie już żadnej późniejszej poprawki nie było 🙂
Rozważałem u siebie jeszcze bufor ok 500l z wężownicą, żeby puścić na pompę glikol i nie bać się o zamarzanie. Widziałem nawet kilka buforów 4.6m^2 i jeden 7m^2 wężownicy, ale przy 12KW pompie mogłoby to być chyba za mało. Z tym, że po tym video widzę, że taki układ też miałby spore straty temperatury, co zmniejszyłoby sprawność pompy. @@btinstal-kety
Z wężownicą może być ten problem, że nie przekaże wystarczającej ilości ciepła. Najlepiej byłoby na wodzie + zabezpieczenie UPS + zawory przeciwzamrożeniowe.
Generalnie każda pompa powinna sobie poradzić w tym układzie. Jeśli pompa będzie za mocna w stosunku do instalacji to duży bufor równoległy (500-800L) może się sprawdzać lepiej. Pompa 10kW wcale nie musi być za mocna na budynek o zapotrzebowaniu 10 kW @ -20 stopniach - to w kwestii przywołanego Kaisaia.
W schemacie nr 2 powrót do pieca gazowego złapany jest przed buforem. Tak było wygodniej w tym przypadku, czy można też dać powrót do pieca za buforem?
Nie jestem pewien czy przy szeregowym podłączeniu nie będzie problemu z defrostami. Zawór różnicowy raczej wtedy nie zadziała (chyba, że pozamykają się obwody, czego się nie spodziewam) i siorbiemy z grzejników. Moim zdaniem lepszym rozwiązaniem jest bypass na grzejniki zaraz przed wejściem do bufora. Wrzucamy zawór zwrotny na niego i dzięki temu mamy możliwość rozbierania bufora jednym króćcem tak jakby przez układ rozdzielacza na dwa obiegi (pompa sobie bierze ile chce z bufora na defrost, a resztę podbiera instalacja). Można też trochę zaradzić podmieszaniu w buforze jeśli się dobrze zsynchronizuje przepływy na obu pompach (oczywiście bufor powinien być z tych wysokich 3:1).
Nie będzie. Zawór różnicowy (być może) nie zadziała, więc cała woda musi przejść przez instalację, następnie przez bufor (jest szeregowo na powrocie) i dopiero do pompy.
Takie pytanko, czy czujnik temperatury za buforem coś by nie zmienił w temacie niskiej delty? Wtedy pompa pilnowała by temperatury nie na zasilaniu tylko już za buforem i niejako uwzględniała to podmieszanie w buforze
Pompy zupełnie nie interesuje co się dzieje w instalacji, jakieś spadki temperatur przez podmieszanie itd.(pod kątem delty). Dla pompy ważne jest ile wychodzi i ile wchodzi. To jest zupełnie inne myślenie niż przy kotłach (obojętnie jakich).
Witam, czy układ szeregowy na powrocie mozna zastosować z dużym buforem rzędu 300-500l z higieniczną wężownicą CWU (zbiornik dwa w jednym) np. firmy NOEL?
@@btinstal-ketyTo chyba ze 20 kWp. Mam u siebie 6,15 kWp na swój dom bez pumpki i przy złodziejskich rozliczeniach PGE, gdzie przechodzi 600, 800 kWh brutto, im na fakturze wychodzi 50 kWh i do dopłaty za jakieś 100 kWh. Pierwsze 3 rachunki były w porządku, kolejne 4 już takie oszukańcze. I nie mam nadmiaru urządzeń elektrycznych w domu, piec gazowy. Tak więc panele to też fikcja. A gdzie tu jeszcze ładowanie wynalazak w postaci auta elektrycznego?
@@btinstal-kety Ja pisze jak jest, rachunki do wgladu. Tyle, ze ja instalacje mam dawno zwrocona wiec 100 zl do rachunku zlodziejom moge doplacic. Ale wiem, ze wyzywic z tego pumpki czy dodatkowo auta elektrycznego, nie ma mozliwosci.
Pytanie co steruje zaworom upustowym ? działa gdy strefy są zamknięte i ilośc wody jest małą ale co go uruchamia ? i drugie pytanie, czemu nie zrobić tego bufora na wejściu (z tym że szeregowo) delta powinna byc taka sama, a miałbys więcej ciepłej wody w ukłądzie
Zawór nadmiarowo-upustowy trzeba wyregulować przy uruchamianiu instalacji. "Uruchamia" go ciśnienie wyższe od nastawionego. Bufor ma być na powrocie, żeby instalacja (dom) dostawał taką temperaturę wody jaka jest wymagana w danej chwili. Nie ma potrzeby mieć więcej ciepłej wody w układzie
Przy małych prostych instalacjach, w mniejszych budynkach (do około 150-180m2) jest ok. To co przedstawiasz. Często budynki są większe, gdzie po stronie instalacji muszą być większe pompy niż te w kotle gazowym i pompie ciepła, a bufor służy jako sprzęgło hydrauliczne. Wtedy zasada podobna, chociaż schemat wygląda troszkę inaczej.
Jak najbardziej zgoda. Wszystko działa dobrze w ten sposób dopóki pompa obiegowa w pompie daje radę. Ale robiliśmy budynki 300-400m2, 100% podłogówki i wszystko śmiga w podobnym układzie.
Byłem ostatnio na szkoleniu z PC Haier i tam zalecają dokładnie taki układ z buforem szeregowo na powrocie i zaworem NU. Po dokładnym wytłumaczeniu przez ciebie to jeszcze bardziej nabiera sensu :) A co do pracy z piecem gazowym. Oprócz takiego układu jak twój wg schematu nr 2 to ja wymyśliłem sobie taki układ i ciekawi mnie twoja opinia czy to ma sens (mogę podesłać schemat na maila dla lepszego zrozumienia idei pomysłu) PC jako główne źródło ciepła, a piec gazowy wpięty szeregowo jako szczytowe źródło biwalentne, równoległe. Instalacja cała na grzejnikach. Zasilanie z PC idzie na zawór kierunkowy 3D, z rozdziałem na zasilanie powrotu do pieca GAZ lub dalej na zasilanie instalacji CO. Jeśli nie ma potrzeby, podgrzane medium z PC leci dalej na instalację pomijając piec gazowy, przelatując następnie przez kolejny zawór 3D na ew CWU albo dalej na CO. Jeśli PC stwierdzi że musi załączyć swoje grzałki bo temp. zewn tego wymaga, wtedy sygnał uruchamia piec gazowy zamiast grzałki (można to w opcjach wybrać czy ma być grzałka czy inne źródło). wtedy zawór 3D przełącza się na zasilenie powrotu pieca gazowego i całość przelatuje przez niego a wyjście z pieca wraca na główne zasilanie CO. Pompka obiegowa z pieca gazowego byłaby usunięta ze środka a zamontowana na zewnątrz, jako bypass w razie awarii PC. W tym pomyśle piec gazowy działałby jak taki przepływowy podgrzewacz uruchamiany od pewnej temp zewn. którą zarządza PC. Temp na piecu gazowym może być wtedy wyższa np 50-55'C lub tez sterowana krzywą grzewczą z wyższym parametrem na tę okoliczność bo całość 100% idzie na grzejniki więc nie ma ryzyka przegrzewania podłogi bo takich obwodów nie będzie. Reszta instalacji bez zmian z buforem na powrocie z zaworem NU no i bypass na powrocie PC w razie awarii PC Jak ty to widzisz? Pozdrawiam, Piotrek
Dzięki za komentarz. Jeśli chodzi o Twój pomysł, to można też tak zrobić. Z tego co kojarzę, to firma Bosch ma taki schemat. Największy problem to automatyka, która rozumie co w danej chwili dzieje. Dodatkowo trzeba pilnować, żeby zbyt ciepła woda nie wróciła do pompy ciepła. Zaworów 3D też jest bodajże 2 czy 3 na schemacie. W skrócie: da się, ale będzie drogo i skomplikowanie.
Dzięki za odpowiedź Hmm może rzeczywiście ten szereg pieca za PC byłby kłopotliwy bo w sumie grzałki w PC są wewnątrz i już jakaś automatyka to kontroluje jak się zalaczą włącznie z czujnikami na wyjściu a w tym przypadku pc nie będzie wiedziała co dalej się dzieje, co ten piec tam sobie wyprawia, tylko będzie miała dane z powrotu. Więc bez dodatkowej rozbudowanej automatyki lepiej dać jak ty to zrobiłeś i dać powrót do pieca przed buforem Dzięki jeszcze raz za podpowiedzi. Pozdrawiam Piotrek
@@andrewprezes2113 Tak, ale pompa sama o tym decyduje. Zapomniałem jeszcze wcześniej napisać, że podnosząc Temperaturę zasilania też pośrednio wpłyniemy na zwiększenie delty.
Z checią zobaczę filmik jak jest podlączony zawór nadmiarowy gdy mamy dwa osobne obiegi grzewcze czyli podlogówka i grzejniki. Czy wtedy też jest tylko jedna pompa obiegowa? Mam przerobiona klime na PC i zbudowałem to wlaśnie na buforku 120l równolegle obecnie delta wynosi w okolicy 5 a delta zasilanie bufora i wyjscie z bufora na instalacje nie przekracza 2. Mam osobną pompe obiegową na grzejniki i osobną na podlogowke pełne sterowanie z Home Assistant. Zastanawiam sie czy po sezonie nie zastosowac zaworu nadmiarowego w ukladzie lecz nie wiem za bardzo jak podejsc do tematu z dwoma osobnymi obiegami.
Ciekawe zagadnienie i bardziej skomplikowana sprawa. Należałoby się zastanowić jak będą się kształtowały przepływy w poszczególnych obiegach. Jeśli podłogówki jest mało, to bym zrobił, tak jak w przypadku tej instalacji z filmu. Przy sporej powierzchni podłogówki i dużym łącznym przepływie można by się zastanowić nad innymi sposobami podłączenia do bufora.
Jeśli ktoś potrzebuje wysokiego parametru na grzejniki to sens montowania pompy ciepła ma dyskusyjny sens. Montowanie bufora równolegle z pompą ciepła to znaczne pogarszanie wydajności. Kto bogatemu zabroni płacić za zmarnowane kilowatogodziny.
Temperatury masz podobne jak w tej instalacji. Podłogówka trochę wody podbiera, dużo zależy jak jest sterowana. Jak nie spróbujesz, to się nie przekonasz :-)
w układzie PC + piec na pellet ( z mozliwą pracą równoległą z PC lub tylko PC lub tylko pellet ) który powiedzmy uruchamiał by się z poziomu PC ( zamiast grzałki w PC) - powinien być "klasyczny" układ bufora równoległego ? czy też zamiast trójnika ( na zasilaniu) jakiś zawór trójdrożny ? mój zbiornik buforowy ma 150L ale jest "chudy" tzn przy średnicy 40cm ma wysokość 150 cm , być może to "całkowite" wymieszanie ciepłej wody byłoby bardziej utrudnione ? chodzi mi stronę hydrauliczną takiego rozwiązania .... pozdrawiam
Zależy jaka jest instalacja. W omawianej kotłowni jest kocioł gazowy, ale równie dobrze mógłby być na węgiel czy pellet. Bufor szeregowo czy równolegle zależy bardziej od tego jaka jest instalacja CO. Faktycznie w takim wąskim buforze mieszanie się wody będzie mniejsze pod warunkiem dobrego ustawienia pomp obiegowych za buforem.
Witam każdy orze jak może przy defroście też 35 idzie na grzejniki chyba nie,ten układ raczej do podłogówki,każdy instalator po innej szkole jedni bez buforów jadą i też jest dobrze pozdrawiam Marek
Przy defroscie na grzejniki popłynie 30 , może 29 stopni przez dwie minuty. Pompa błyskawicznie wraca do zadanej delty i wydajności.To co dzieje się w buforze równoległym podczas defrostu to katastrofa dla algorytmów pompy ciepła. Gwałtowna zmiana przepływów, mieszanie wody ciepłej i zimnej. DRAMAT!!! Zanim układ na nowo w miarę się ustabilizuje i ogrzeje mamy nowy defrost i tak w kółko. Ekonomii żadnej.
@@wojtekwesoek8317 widziałem taki defrost na panasoniku i bufor tak jak pan polecał(bo inżynier z panasoniku tak zaleca) ale u kolegi temperatura spada do 10 stopni i nie trwa to 2 minuty chyba że na dwoże na plusie takie są realia
Ja mam pompę z grupy midea. Odszranianie od czasu kiedy słychać pyknięcie zaworu trwa niecałe dwie minuty. Zadaną temperaturę z krzywej osiąga po defroscie w kilka minut. Kiedy miałem bufor równoległy pompa potrzebowała więcej czasu żeby się uspokoić po odladzaniu. Widzę znaczny spadek poboru energii elektrycznej od czasu kiedy przerobiłem u siebie instalację tak samo jak na filmie. Spokojnie o 25 procent. Załączeń w okresach ciepłych też jest mniej. Teraz nie pracuje krócej niż 34 minuty niezależnie czy jest nawet plus 15 stopni Celsjusza. Od około 5 stopni Celsjusza na zewnątrz pracuje bez przerw. Bufor 120 litrów.
@@wojtekwesoek8317 ja mam przerobiony klimatyzator na pompę i powrót z grzejników na powrót wymiennika a zasilanie na bufor na doł góra bufora wylot (tylko wejście i wyjście ciepłej wody) przy defroście woda z wymiennika 35schodzi do 3 na buforze spada 2/3 stopnie amator kombinator na grzejniki nie spada poniżej 32 nie jest to rozwiązanie inżyniera ale chodzi super
Super fajnie zrobione! Mam jedno pytanie: czy w układzie z buforem szeregowo na powrocie trzeba obwody od pompy ciepła i kotła gazowego dawać zawory zwrotne, żeby popki obiegowe na wpychały "obcej" wody do każdego urządzenia? Po drugie: gdzie dać naczynie przeponowe?
Dzięki. Oczywiście, że trzeba i dokładnie z tego względu, o którym napisałeś. Wspominam o tym na początku omawiania schematów (że je pomijam, żeby nie zaciemniać rysunku). Naczynie przeponowe (jeśli jest potrzebne, bo pompa i kocioł mają swoje naczynia) prościej dać na powrocie, bo nie ma zaworów zwrotnych.
@@btinstal-ketyDzięki. Czy można również wykorzystać taki mocowanie bufora, gdy podłączamy kocioł na paliwo stałe? Oczywiście przez wymiennik ciepła, żeby kocioł mógł pracować w układzie otwartym.
Zawór przełączający do CWU montuje się przy wyjściu ciepłej wody z pompy ciepła. Powrót wezownicy zbiornika CWU między buforem a pompą ciepła oczywiście przed separatorem zanieczyszczeń.
Witam mam pytanie czy przy drugim schemacie przy większym mrozie można na gazowcu podnieść temperature np na 55 st bo wymagają tego grzejniki a PC na swojej krzywej np 35 Może inny zbiornik buforowy np ? Pozdrawiam
Witam, Lepiej byłoby ustawić punkt biwalentny na taką temperaturę, poniżej której pracę przejmuje kocioł gazowy. Będzie prostszy układ i obstawiam, że będzie lepiej działał.
@@btinstal-kety Witam a nie grozi to zamarznieńciem PC Myślałem o zbiorniku buforowym z wężownicom do PC i zalanie pompy i wężownicy roztworem glikolu ale to już raczej na zasilaniu
A co jesli pompa obiegowa w jednostce wewnetrznej nie jest w stanie zapewnic projektowego przepływu?To chyba wtedy nie ma innej opcji jak bufor rownolegle?niestety Mam wykonana instalacje kociol gazowy+PC na Vaillancie wg dedykowanego schematu producenta(bufor rownolegle)dwa obiegi OP z mieszaczami i wlasnie widze ze delty sa male(
Pompy obiegowe zazwyczaj są dość mocne w jednostkach wewnętrznych. To najczęściej odpowiednik pomp o wys. podnoszenia 8m. Problemem może być średnica rur do rozdzielaczy. Pozostaje próbować to wyregulować, ale będzie ciężko. Może lepiej bufor w układzie 3T. Ale regulacja bardzo ważna.
Takie bufory są o kant rozbić. My zawsze montujemy równolegle, próżniej jak są jakieś rozbudowy jest łatwiej. Normalny bufor stojący ma przyłącze od góry na pompkę to o jakich stratach ciepła tu mówić? Żadnych. Dodatkowo kocioł w pięty w bufor od razu pomaga pc w uzyskaniu temperatury powrotu przy odszranianiu a nie to co zostało z instalacji. Najlepiej to widać jeśli jest pc+gazówka jako wspomaganie i podłogówka bo czasem ma za małą temp w buforze przy dużej wilgotności a po co zwiększać temperaturę zasilania jak można wspomóc się gazówka w trudnym czasie :p
Nie chodzi o straty ciepła, tylko o spadek temperatury na zasilaniu. Wtedy przykładowo zamiast 40 stopniu prosto z pompy, masz 36 stopni na instalację. Wystarczy, że pompy nie będą dobrze ustawione i już się będzie woda mieszać. Nawet w takim dużym buforze. Wpinając kocioł do bufora znów masz ten efekt podmieszania. Możesz robić jak chcesz, ważne że tu, po przeróbce właściciel jest zadowolony. Ja też, bo widzę jak zmieniły się parametry w instalacji. A najprościej jest dać bufor równolegle i "niech se to jakoś działa" 👎
@@btinstal-kety Nie jakoś tam tylko dobrze to działa. Tak jak mówisz, najważniejsze że klient zadowolony i wy. Przyszło by 10 hydraulików i każdy by to zrobił inaczej. Trzeba mieć przekonanie do swojej pracy i tyle :) Powodzenia bo widzę że pracujemy w okolicy siebie :)
Mam podobnie podłączoną pompę monoblok , szeregowo bufor 60l, i równolegle piecyk na pelet. Chodzi trzy tygodnie i jest super. Mam tylko wątpliwość, ponieważ piecyk na pelet wlaczam sam a nie przez sterownik pompy jako źródło szczytowe w mrozy. Czy monoblok bedzie sobie załączał pompkę obiegową aby nie zamarzla w nim woda i czy te dwie pomki nie bedą kolidowały?
Pytania dość szczegółowe, a nie wiadomo nawet o jakiej pompie mówimy. Spróbuję odpowiedzieć: 1) monoblok powinien sam sobie uruchamiać pompkę co jakiś czas 2) pompki jako takie nie będą kolidowały. Choć nie do końca wiadomo wtedy przez które źródło ciepła przepłynie więcej wody. Opcjonalnie zamiast pracować w trybie biwalentnym równoległym, można je przełączyć w tryb biwalentny alternatywny.
@@btinstal-kety dzięki, moja pompa to Aiwa 7kw. Przepływy przez oba źródła zabezpieczają zawory zwrotne klapowe. Alternatywna praca obu źródeł jest możliwa, jeżeli ustawię w pompie dodatkowe źródło ciepla, ale obecnie pompą steruje termostat pokojowy co jest u mnie optymalne (pompa załącza się 3-4 razy na dobę a histereza 0.5 stC). Kiedy chcę uruchomić piecyk przełączam wlacznik 3 pozycyjny i ten sam termostat pokojowy steruje pracą pieca. Nie wiem jak rozwiązać sterowanie oboma źródłami przy podłączeniu alternatywnym gdyby pompa ciepła miała załączać piecyk peletowy.pozdrawiam
@@rzecho63Nie znam tej pompy. Takie ustawienia powinny być dostępne w sterowniku pompy. Poza tym trzeba dołączyć kabel pod złącze w pompie, na którym wystawia sygnał startu urządzenia alternatywnego. Ten sygnał trzeba z kolei wpiąć do kotła, żeby wiedział kiedy ma grzać.
Witam. Planuje przerobienie swojej instalacji zgodnie ze schematem z Pana filmu. Kocioł gazowy ma być zródłem szczytowym załączanym przez PC zamiast grzałki. Czy w takim ukladzie w momencie jednoczesnej pracy kotla i PC ich pomopki objegowe nie będą się kłuciły?
W Panasie jest taka funkcja jak: Praca biwalentna, więc przy jej włączeniu jeżeli jest drugie źródło to pompa sobie to sama steruje kiedy ma wyłaczyć pompkę obiegową.
Dziękuję Panu za film. Niebawem będę przerabiał taką instalację. Także uważam, że bufor w szeregu na powrocie z zaworem przebiciowym ma więcej zalet niż podłączenie równoległe. Mam zapytanie odnośnie tej instalacji. Rozumiem, że na zasilaniu PC i kotła gazowego są zawory zwrotne tak? A czy zasilanie z kotła gazowego i zasilanie z PC są spięte na twójniku przed zasobnikiem CWU? Dobrej niedzieli :)
Cieszę się, że się przyda. Wyjście na zasobnik z kotła i wyjście na zasobnik z PC są spięte trójnikiem przy zasobniku. Tak samo jak i powroty. Kocioł ma ustawiony zasobnik na bodajże 35 stopni, a PC na 42 czy jakoś tak.
@@jozefprisenznak2989 Temperatura powrotu nie jest istotna. A na zasilaniu wychodzi temperatura z kotła / pompy ciepła. Woda ma oddać ciepło w instalacji.
Ten układ działałby jeszcze lepiej gdyby znalazły się zawory odcinające na linii POWROTU. Jeden przed buforem a drugi przed kotłem. Bez nich dochodzi jednak do zmieszana powrotu z zasilaniem przez urządzenie które w danym momencie nie pracuje. Pompki obiegowe jednak przepuszczają wodę gdy nie pracują. Ale dzięki za inspiracje. W mojej instalacji zastosuje elektrozawory sterowane z tego samego sterownika co kocioł i pompa ciepła w zależności od temperatury ta by pompa ciepła pracowała tylko przy COP powyżej 3,5
@@terespl No nie bardzo. Proszę prześledzić całe oczko. Na zasilaniu owszem można zamknąć przepływ do drugiego urządzenia ale na powrocie woda płynie w tę samą stronę niezależnie od tego które źródło ciepła pracuje.
@@pawesowinski4218 Ja nie rozumiem, analizowałem ten układ z filmu i wydaje mi się niemożliwy taki przepływ o którym mówisz. Może napisz jaśniej jak według Ciebie woda popłynie.
Witam, Nie dochodzi do zmieszania, bo jeśli pracuje PC, to woda nie jest tłoczona w stronę kotła gazowego. Fizycznie nie ma jak tam trafić. Elektrozawory być może nie są potrzebne. Często automatyka w PC umożliwia jej włącznie od zadanej temperatury zewnętrznej (np 0 stopni lub więcej).
Witam. Wspominal Pan ze pompa dlugo grzeje CWU bo wezownica ma jest 1.1 m . Ja mam zbiornik CWU 239 l wezownice 2.4 m i pompa grzeje go o 5 stopni w 30 minut . Czy to normalne?
@@btinstal-kety Rozumiem. W tej instalacji podłączył Pan bezpośrednio z pompy zasilnie na grzejniki razem z podłogowka? Generalnie mam u siebie tak podłączona pompe tylko bez pieca gazowanego i mam 5 stopni straty na buforze i duże taktowanie jak jest powyżej 6 - 7 stopni na zewnątrz. Czy po ominięciu buforu jest szansa na wyeliminowanie lub chociaż zmniejszenie taktowania ?
To ok jeszcze możesz mieć histerezę sporą ustaw sobie 46 na zbiornik 6 histerezy .Piszesz że masz dwa o obiegi CO przy buforze równolegle musisz dokładnie ustawić deltę czyli wyregulować pompki za buforem żeby było jak najmniejsze podmieszanie .Jak będzie 1st różnicy to będzie ok .
Dzięki 👍 Tak, łatwo naciągać, nie ma rozcięć, łączeń taśmą (są, ale znacznie mniej widoczne) - mi się bardzo podoba instalacja zaizolowana kauczukiem. Najgorzej wygląda PP w otulinach z niepoizolowanymi kolanami 👎
Są mocno powyginane fakt, ale raczej nie załamane, wszystko działa. Inna firma montowała tę pompę rok czy 2 lata wcześniej. Na wkładzie zrobisz kąt 90 stopni bez problemu.
Co fachowiec to inne rozwiązanie chwali. Ostatnio oglądałem Karluk-hydro i tam inne zdanie nt bufora. Ja osobiście nie mam doświadczenia w tym temacie.
Pompe ciepla nalezy podlaczac wg instrukcji producenta. Jesli producent zaleca rownolegle podlaczenie kotla i pompy ciepla na schemacie hydraulicznym to tak ma byc.
Leczenie syfa pudrem :) Zamiast poprawić to co było złe w tej instalacji to tylko pogorszyliście tę instalację. A problemem w tej instalacji są zbyt małe przepływy. Po pierwsze przekroje rur zbyt małe. Po drugie bufor za mały, niezgodny z zaleceniami dla tych pomp ciepła Panasonic. Po trzecie jeżeli tam są podłogówki i grzejniki to należy wywalić całą automatykę podłogówek (listwę sterującą z siłownikami), a obiegi podłogówek i grzejników rozdzielić i napędzić oddzielnymi pompami obiegowymi, ponieważ podłogówki i grzejniki potrzebują całkiem innych charakterystyk pomp obiegowych. Ponadto podłogówki powinny mieć mieszacz sterowany siłownikiem i regulatorem pogodowym. Nie dość, że instalacja odbiorcza jest do kitu to jeszcze tylko pogorszyliście jej parametry dodając kolejne opory przepływu dla pompy obiegowej pompy ciepła. Poza tym zmniejszyliście sprawność kotła gazowego. Tutaj aż się prosi, aby spiąć kocioł gazowy z pompą ciepła, żeby wspomagał biwalencję pompy ciepła. Choć z drugiej strony mając gaz z sieci i kocioł gazowy bezsensem jest instalować pompę ciepła. Jeszcze większym nieporozumieniem jest do tej pompy instalowanie fotowoltaiki. Ale kto bogatemu zabroni? :)
@@dddkrol Jaka jest różnica w koszcie energii elektrycznej i gazu? Ile wydałeś na pompę ciepła? Ile mógłbyś kupić dodatkowego gazu za tę kwotę co wydałeś na pompę ciepła oraz cały system umożliwiający współpracę pompy ciepła i kotła gazowego? Teraz policz za ile lat zwróci Ci się koszt tej pompy. Czy zdąży Ci się zwrócić za Twojego życia? Na tym polega bezsens inwestowania w pompę ciepła, mając gaz z sieci. Teraz pomyśl jak mogłeś lepiej zainwestować te pieniądze, które miałeś ale wydałeś. Weź też pod uwagę, że niektórzy biorą kredyty aby zainstalować taki, podwójny system grzewczy. To dopiero jest głupota.
@@Alexander-ny5kr pompa koszt w tej chwili 5-10tyś plus dodatki kolejne 10tyś. Instalacje robię sam. Inna sprawa to głupole ktorzy płacą po 60tyś za instalcje warte maks 25tyś.
Pan twierdzi, że pogorszyliśmy. Klient i ja jesteśmy innego zdania 👍 Wszystko działa dobrze, COP wzrosło, normalnie cuda jakieś 😀 Chyba ktoś inny to poprawi 😉
Jakie? Na filmie widać że można podłączyć kilka źródeł ciepła z buforem równoległym. Daikin dodaje w komplecie zawór nadmiarowo upustowy do podłączenia szeregowego. Żeby bufor pracujący jako sprzęgło nie robił burdelu w instalacji musi być albo gigantyczny albo mieć zawsze takie same przepływy na wejściu i wyjściu. Rzadko które pompy ciepła potrafią sterować przepływem na kilku obiegach. Na każdym obiegu trzeba zamontować przepływomierz. To komplikuje układ i podnosi koszty ale działa prawidłowo. Inaczej to zawsze kompromis i jakaś strata. Jeśli ktoś potrzebuje wysoki parametr na grzejniki i jednocześnie niski na podłogę to straty na mieszaczu mogą podważyć sens inwestycji. Pytanie czy instalator będzie uczciwy i zdradzi że COP spadnie drastycznie. Potem idzie fama że pompa ciepła jest droga w eksploatacji.
@@wojtekwesoek8317 Jak już ktoś potrzebuje wysoki parametr na grzejniki, to pytanie jak wysoki. Im wyżej tym gorzej. Z drugiej strony, czasem klient i tak woli pompę i trochę drożej niż węgiel.
Głównym powodem braku możliwości zainstalowania PC z buforem szeregowo jest zbyt mała wydajność pompy obiegowej zamontowanej w jednostce wewnętrznej danej pompy ciepla
Świadomy i zadowolony klient daje satysfakcję. Jak ktoś ulega modzie na pompę ciepła nie wiedząc jak to działa i nie potrafiący liczyć może być nieprzyjemnie po otrzymaniu rachunku za prąd. A tak z innej beczki. Świetny film. Większość filmów znawców pomp ciepła na YT zawiera głównie bzdury i lokowanie produktu. U Ciebie w końcu jest pokazane jak powinno się podłączać pompy.
bardzo ciekawe rozwiązanie ..... ale najciekawsze jest to że na każdy komentarz - pytanie jest odpowiedź .... naprawdę szacunek , nie jest to często spotykane
Dziękuję. Z braku czasu nie zawsze się udaje odpisać, ale w miarę możliwości staram się odpowiedzieć.
Materiał super nakręcony zwłaszcza plus za pokazanie schematów podłączenia. Sam dokonałem podłączenia równolegle z piecem gazowym jako awaryjny (za buforem) prostą PC Haiera 8kw monoblok. Ogrzewanie podłogowe + bufor 60l do chłodzenia (latem klimakonwektor) lub defrostu . Wszystko działa ok jak dla mnie . Przy -2C na zewnątrz 37kWh na ogrzewanie +CWU 2osoby , na gazie wcześniej zużycie dzienne 12-14m3 gazu. Układ cały opomiarowany w termometry ale nie ma ciepłomierza dlatego nie wiem jakie COP?
Zazdroszczę że udało się uzyskać się wam deltę 6st C (nie Kelwina). Moja różnica to 3C. czy można coś jeszcze poprawić . Pozdrawiam
Dzięki. Chyba niezły wynik w porównaniu do gazu. Bez ciepłomierza można jedynie szacować COP, ale czy to jest aż takie istotne? Jeśli wiemy jak czytać parametry pracy pompa, to dużo wiadomo czy jest dobrze czy źle. A poza tym zawsze można zmienić jakieś ustawienie i poobserwować licznik energii.
Odnośnie delty, to akurat różnicę temperatur powinno się podawać w Kelwinach zawsze. A to dlatego, że stopnie Celsjusza, to pewna konkretna temperatura na termometrze. 3 stopnie delty to troszkę mało, albo pompki obiegowe wolniej, albo coś przepuszcza za dużo wody bez zabrania ciepła.
@@btinstal-kety Skala temperatury mierzonej w Kelwinach i stopniach Celsjusza jest taka sama, mają tylko przesunięte "0" o 273,15 st C lub K. Podaje się temperatury w K bo to jest jednostka z układu SI.
pięknie i fachowo . Majster a daj jeszcze prosty układ : piec Gaz + pompa ciepła na 2 obiegi podłoga i grzejniki no i cwu
Dzięki! Zależy jak podłogówka zrobiona, jak na zaworze termostatycznym, to zastanowiłbym się czy nie podpiąć tak, jak tutaj. A jak osobne rury do kotłowni, to nie obejdzie się bez bufora.
@@btinstal-kety Super . Mam bufor ( 50L) i mam też rury osobno od grzejników i podłogówki . To jaki układ zastosować ??? Pomysł był że do bufora ( 50 L ) dajemy dwa żródła a z bufora na dwie grupy
@@MyMarroco W tak małym buforze może dochodzić do niekontrolowanego mieszania się wody (zbyt intensywnego). Lepszy byłby jakiś wysoki, wąski bufor. No i koniecznie dobre wyregulowanie pomp.
Zainspirował mnie Pan tym. Zacząłem sie tym interesowac, ciekawym wytłumaczeniem jest również artykuł z panasonica o nietypowych rozwiązaniach hydraulicznych. Zastanawiam się tylko jak prawidłowo ustawić tego bypassa
Tak wyregulować, żeby nie przepuszczał podczas normalnej pracy instalacji.
@@btinstal-kety tylko praca instalacji będzie inna gdy działa pompa, a inna gdy działa kocioł - mają choćby różne pompy obiegowe z różną sprawnościa. co wtedy?
Ale bypass pracuje tylko w obiegu pompy ciepła. Dla kotła gazowego on może być niewidoczny. Kwestia lokalizacji zaworu zwrotnego.
Ciekawy układ. Ten drugi oczywiście. Ale mam 2 pytania.
1. Czy ten układ można zastosować gdy głównym źródłem ciepła jest kocioł gazowy a pompa wspiera jego pracę, np w dni słoneczne albo gdy są wyższe temperatury na zewnątrz.
2. Czy nie powinno być tu jednak jeszcze małe sprzęło hydrauliczne na połączeniu kotła i pompy ciepła, które zrównoważy pracę pompek obiegowych?
Ad 1) Nie do końca. Jeśli mówimy o "wspieraniu" to potrzebny jest inny układ i automatyka (niekiedy jest w pompie), która to rozumie.
Ad 2) Nie ma potrzeby, pompy są elektroniczne z PWM'em - same się dopasują.
Witam jak wygląda opcja z zaworem nadmiarowo upustowym przy instalacji mieszanej 50:50
Ten zawór pracuje głównie w przypadku słabego odbioru po stronie instalacji. Nie ma znaczenia czego jest więcej. Problem jest, jak podłogówka będzie niewyregulowana.
Obecnie mam bufor500l równolegle połączony z rozdzielaczem na dwa obiegi CO dwie pompy CO za buforem podłoga sterowana zaworem 3d .Jak to zrobić poprawnie z tym zaworem wystarczy wywalić pompkę z grzejników a podłogową zostawić .
Coś podobnego jak na filmie.
8:17 po wymianie nadal cienkie? Czy tylko takie wrażenie
Wrażenie, zamontowany nowy zawór.
@@btinstal-kety jak pan podnosił izolacje to woda poleciała widać koło 8:17 oglądania
@@btinstal-kety 👍
Faktycznie 👍, ale to musiała być albo mokra rurka i spod kauczuku się wylało, albo coś nam się z trójnika wylało. W każdym razie już żadnej późniejszej poprawki nie było 🙂
A co z trójpunktowym podłączeniem bufora?
Też ciekawe, ale pojawia się strata na zasilaniu. Przynajmniej ja mam takie doświadczenia.
Rozważałem u siebie jeszcze bufor ok 500l z wężownicą, żeby puścić na pompę glikol i nie bać się o zamarzanie. Widziałem nawet kilka buforów 4.6m^2 i jeden 7m^2 wężownicy, ale przy 12KW pompie mogłoby to być chyba za mało. Z tym, że po tym video widzę, że taki układ też miałby spore straty temperatury, co zmniejszyłoby sprawność pompy. @@btinstal-kety
Z wężownicą może być ten problem, że nie przekaże wystarczającej ilości ciepła. Najlepiej byłoby na wodzie + zabezpieczenie UPS + zawory przeciwzamrożeniowe.
Czy dla kaisai arctic 10kw(1fazowa) ten uklad tez sie sprawdzi?
Pewnie ważny jest też zakres modulacji danej pc
Generalnie każda pompa powinna sobie poradzić w tym układzie. Jeśli pompa będzie za mocna w stosunku do instalacji to duży bufor równoległy (500-800L) może się sprawdzać lepiej.
Pompa 10kW wcale nie musi być za mocna na budynek o zapotrzebowaniu 10 kW @ -20 stopniach - to w kwestii przywołanego Kaisaia.
Fachowa robota 👍
Dzięki!
W schemacie nr 2 powrót do pieca gazowego złapany jest przed buforem. Tak było wygodniej w tym przypadku, czy można też dać powrót do pieca za buforem?
Po co grzać bufor jeśli kocioł gazowy go nie potrzebuje? Nie ma potrzeby.
A z jakiego miasta Pan jest bo interesowała by mnie przeróbka mojej intalacij
Witam,
jesteśmy z Kęt koło Bielska-Białej.
Nie jestem pewien czy przy szeregowym podłączeniu nie będzie problemu z defrostami. Zawór różnicowy raczej wtedy nie zadziała (chyba, że pozamykają się obwody, czego się nie spodziewam) i siorbiemy z grzejników. Moim zdaniem lepszym rozwiązaniem jest bypass na grzejniki zaraz przed wejściem do bufora. Wrzucamy zawór zwrotny na niego i dzięki temu mamy możliwość rozbierania bufora jednym króćcem tak jakby przez układ rozdzielacza na dwa obiegi (pompa sobie bierze ile chce z bufora na defrost, a resztę podbiera instalacja). Można też trochę zaradzić podmieszaniu w buforze jeśli się dobrze zsynchronizuje przepływy na obu pompach (oczywiście bufor powinien być z tych wysokich 3:1).
Nie będzie. Zawór różnicowy (być może) nie zadziała, więc cała woda musi przejść przez instalację, następnie przez bufor (jest szeregowo na powrocie) i dopiero do pompy.
Takie pytanko, czy czujnik temperatury za buforem coś by nie zmienił w temacie niskiej delty? Wtedy pompa pilnowała by temperatury nie na zasilaniu tylko już za buforem i niejako uwzględniała to podmieszanie w buforze
Pompy zupełnie nie interesuje co się dzieje w instalacji, jakieś spadki temperatur przez podmieszanie itd.(pod kątem delty). Dla pompy ważne jest ile wychodzi i ile wchodzi. To jest zupełnie inne myślenie niż przy kotłach (obojętnie jakich).
Witam, czy układ szeregowy na powrocie mozna zastosować z dużym buforem rzędu 300-500l z higieniczną wężownicą CWU (zbiornik dwa w jednym) np. firmy NOEL?
Nie za bardzo. W takim buforze musi być wyższa temperatura, średnio się nadaje do użycia z pompą ciepła.
Witam, na jaką wartość ustawić zawór nadmiarowo upustowy?
Witam, prawidłowa odpowiedź brzmi "na odpowiednią do instalacji". Nie ma prostej recepty, trzeba sprawdzać jak pracuje pompa.
Miec gaz i zakladac pumpke... co trzeba miec w glowie, aby to zrobic oprocz za duzego portfela i ulegania modzie?
Wystarczy mieć fotowoltaikę na starych zasadach i nadmiar niewykorzystanej energii 🙂
@@btinstal-ketyTo chyba ze 20 kWp. Mam u siebie 6,15 kWp na swój dom bez pumpki i przy złodziejskich rozliczeniach PGE, gdzie przechodzi 600, 800 kWh brutto, im na fakturze wychodzi 50 kWh i do dopłaty za jakieś 100 kWh. Pierwsze 3 rachunki były w porządku, kolejne 4 już takie oszukańcze. I nie mam nadmiaru urządzeń elektrycznych w domu, piec gazowy. Tak więc panele to też fikcja. A gdzie tu jeszcze ładowanie wynalazak w postaci auta elektrycznego?
@@lukiszyszka mierzysz innych swoją miarą. Mam klientów, którzy z foto 9,9kW płacą mikro rachunki za prąd.
@@btinstal-kety Ja pisze jak jest, rachunki do wgladu. Tyle, ze ja instalacje mam dawno zwrocona wiec 100 zl do rachunku zlodziejom moge doplacic. Ale wiem, ze wyzywic z tego pumpki czy dodatkowo auta elektrycznego, nie ma mozliwosci.
Pytanie co steruje zaworom upustowym ? działa gdy strefy są zamknięte i ilośc wody jest małą ale co go uruchamia ? i drugie pytanie, czemu nie zrobić tego bufora na wejściu (z tym że szeregowo) delta powinna byc taka sama, a miałbys więcej ciepłej wody w ukłądzie
Zawór nadmiarowo-upustowy trzeba wyregulować przy uruchamianiu instalacji. "Uruchamia" go ciśnienie wyższe od nastawionego.
Bufor ma być na powrocie, żeby instalacja (dom) dostawał taką temperaturę wody jaka jest wymagana w danej chwili. Nie ma potrzeby mieć więcej ciepłej wody w układzie
Przy małych prostych instalacjach, w mniejszych budynkach (do około 150-180m2) jest ok. To co przedstawiasz. Często budynki są większe, gdzie po stronie instalacji muszą być większe pompy niż te w kotle gazowym i pompie ciepła, a bufor służy jako sprzęgło hydrauliczne. Wtedy zasada podobna, chociaż schemat wygląda troszkę inaczej.
Jak najbardziej zgoda. Wszystko działa dobrze w ten sposób dopóki pompa obiegowa w pompie daje radę. Ale robiliśmy budynki 300-400m2, 100% podłogówki i wszystko śmiga w podobnym układzie.
Byłem ostatnio na szkoleniu z PC Haier i tam zalecają dokładnie taki układ z buforem szeregowo na powrocie i zaworem NU. Po dokładnym wytłumaczeniu przez ciebie to jeszcze bardziej nabiera sensu :)
A co do pracy z piecem gazowym.
Oprócz takiego układu jak twój wg schematu nr 2 to ja wymyśliłem sobie taki układ i ciekawi mnie twoja opinia czy to ma sens (mogę podesłać schemat na maila dla lepszego zrozumienia idei pomysłu)
PC jako główne źródło ciepła, a piec gazowy wpięty szeregowo jako szczytowe źródło biwalentne, równoległe. Instalacja cała na grzejnikach.
Zasilanie z PC idzie na zawór kierunkowy 3D, z rozdziałem na zasilanie powrotu do pieca GAZ lub dalej na zasilanie instalacji CO.
Jeśli nie ma potrzeby, podgrzane medium z PC leci dalej na instalację pomijając piec gazowy, przelatując następnie przez kolejny zawór 3D na ew CWU albo dalej na CO.
Jeśli PC stwierdzi że musi załączyć swoje grzałki bo temp. zewn tego wymaga, wtedy sygnał uruchamia piec gazowy zamiast grzałki (można to w opcjach wybrać czy ma być grzałka czy inne źródło). wtedy zawór 3D przełącza się na zasilenie powrotu pieca gazowego i całość przelatuje przez niego a wyjście z pieca wraca na główne zasilanie CO. Pompka obiegowa z pieca gazowego byłaby usunięta ze środka a zamontowana na zewnątrz, jako bypass w razie awarii PC.
W tym pomyśle piec gazowy działałby jak taki przepływowy podgrzewacz uruchamiany od pewnej temp zewn. którą zarządza PC.
Temp na piecu gazowym może być wtedy wyższa np 50-55'C lub tez sterowana krzywą grzewczą z wyższym parametrem na tę okoliczność bo całość 100% idzie na grzejniki więc nie ma ryzyka przegrzewania podłogi bo takich obwodów nie będzie.
Reszta instalacji bez zmian z buforem na powrocie z zaworem NU no i bypass na powrocie PC w razie awarii PC
Jak ty to widzisz?
Pozdrawiam, Piotrek
Dzięki za komentarz. Jeśli chodzi o Twój pomysł, to można też tak zrobić. Z tego co kojarzę, to firma Bosch ma taki schemat. Największy problem to automatyka, która rozumie co w danej chwili dzieje. Dodatkowo trzeba pilnować, żeby zbyt ciepła woda nie wróciła do pompy ciepła. Zaworów 3D też jest bodajże 2 czy 3 na schemacie. W skrócie: da się, ale będzie drogo i skomplikowanie.
Dzięki za odpowiedź
Hmm może rzeczywiście ten szereg pieca za PC byłby kłopotliwy bo w sumie grzałki w PC są wewnątrz i już jakaś automatyka to kontroluje jak się zalaczą włącznie z czujnikami na wyjściu a w tym przypadku pc nie będzie wiedziała co dalej się dzieje, co ten piec tam sobie wyprawia, tylko będzie miała dane z powrotu.
Więc bez dodatkowej rozbudowanej automatyki lepiej dać jak ty to zrobiłeś i dać powrót do pieca przed buforem
Dzięki jeszcze raz za podpowiedzi.
Pozdrawiam
Piotrek
A jak zwiększyć deltę zasilania w tej pompie przy podłączeniu bufora równolegle (200l) i instalacji grzejnikowej?
Delta jest wypadkową mocy sprężarki, szybkości pompy obiegowej i instalacji odbierającej ciepło. Pompa ciepła próbuje ją uzyskać.
@@btinstal-kety Tzn. aby zwiększyć deltę należy zmniejszyć prędkość pompy wewnątrz jednostki wewnętrznej (oczywiście nie przekraczając minimum) ?
@@andrewprezes2113 Tak, ale pompa sama o tym decyduje.
Zapomniałem jeszcze wcześniej napisać, że podnosząc Temperaturę zasilania też pośrednio wpłyniemy na zwiększenie delty.
@@btinstal-kety A nie zwiększy to ilości wył/włączeń?
@@andrewprezes2113 powinno być wręcz odwrotnie
Z checią zobaczę filmik jak jest podlączony zawór nadmiarowy gdy mamy dwa osobne obiegi grzewcze czyli podlogówka i grzejniki. Czy wtedy też jest tylko jedna pompa obiegowa? Mam przerobiona klime na PC i zbudowałem to wlaśnie na buforku 120l równolegle obecnie delta wynosi w okolicy 5 a delta zasilanie bufora i wyjscie z bufora na instalacje nie przekracza 2. Mam osobną pompe obiegową na grzejniki i osobną na podlogowke pełne sterowanie z Home Assistant. Zastanawiam sie czy po sezonie nie zastosowac zaworu nadmiarowego w ukladzie lecz nie wiem za bardzo jak podejsc do tematu z dwoma osobnymi obiegami.
Ciekawe zagadnienie i bardziej skomplikowana sprawa. Należałoby się zastanowić jak będą się kształtowały przepływy w poszczególnych obiegach. Jeśli podłogówki jest mało, to bym zrobił, tak jak w przypadku tej instalacji z filmu. Przy sporej powierzchni podłogówki i dużym łącznym przepływie można by się zastanowić nad innymi sposobami podłączenia do bufora.
Jeśli ktoś potrzebuje wysokiego parametru na grzejniki to sens montowania pompy ciepła ma dyskusyjny sens. Montowanie bufora równolegle z pompą ciepła to znaczne pogarszanie wydajności. Kto bogatemu zabroni płacić za zmarnowane kilowatogodziny.
Jeden z niewielu ludzi który rozumieją zasadę działania pompy ciepła.
@@wojtekwesoek8317 w moim przypadku mam przewymiarowane grzejniki alu i temp ich zasilania waha się pomiędzy 35-38 i to wystarczy do utrzymania temp.
Temperatury masz podobne jak w tej instalacji. Podłogówka trochę wody podbiera, dużo zależy jak jest sterowana. Jak nie spróbujesz, to się nie przekonasz :-)
w układzie PC + piec na pellet ( z mozliwą pracą równoległą z PC lub tylko PC lub tylko pellet ) który powiedzmy uruchamiał by się z poziomu PC ( zamiast grzałki w PC) - powinien być "klasyczny" układ bufora równoległego ? czy też zamiast trójnika ( na zasilaniu) jakiś zawór trójdrożny ? mój zbiornik buforowy ma 150L ale jest "chudy" tzn przy średnicy 40cm ma wysokość 150 cm , być może to "całkowite" wymieszanie ciepłej wody byłoby bardziej utrudnione ? chodzi mi stronę hydrauliczną takiego rozwiązania .... pozdrawiam
Zależy jaka jest instalacja. W omawianej kotłowni jest kocioł gazowy, ale równie dobrze mógłby być na węgiel czy pellet. Bufor szeregowo czy równolegle zależy bardziej od tego jaka jest instalacja CO. Faktycznie w takim wąskim buforze mieszanie się wody będzie mniejsze pod warunkiem dobrego ustawienia pomp obiegowych za buforem.
Witam każdy orze jak może przy defroście też 35 idzie na grzejniki chyba nie,ten układ raczej do podłogówki,każdy instalator po innej szkole jedni bez buforów jadą i też jest dobrze pozdrawiam Marek
Przy defroscie na grzejniki popłynie 30 , może 29 stopni przez dwie minuty. Pompa błyskawicznie wraca do zadanej delty i wydajności.To co dzieje się w buforze równoległym podczas defrostu to katastrofa dla algorytmów pompy ciepła. Gwałtowna zmiana przepływów, mieszanie wody ciepłej i zimnej. DRAMAT!!! Zanim układ na nowo w miarę się ustabilizuje i ogrzeje mamy nowy defrost i tak w kółko. Ekonomii żadnej.
@@wojtekwesoek8317 widziałem taki defrost na panasoniku i bufor tak jak pan polecał(bo inżynier z panasoniku tak zaleca) ale u kolegi temperatura spada do 10 stopni i nie trwa to 2 minuty chyba że na dwoże na plusie takie są realia
Ja mam pompę z grupy midea. Odszranianie od czasu kiedy słychać pyknięcie zaworu trwa niecałe dwie minuty. Zadaną temperaturę z krzywej osiąga po defroscie w kilka minut. Kiedy miałem bufor równoległy pompa potrzebowała więcej czasu żeby się uspokoić po odladzaniu. Widzę znaczny spadek poboru energii elektrycznej od czasu kiedy przerobiłem u siebie instalację tak samo jak na filmie. Spokojnie o 25 procent. Załączeń w okresach ciepłych też jest mniej. Teraz nie pracuje krócej niż 34 minuty niezależnie czy jest nawet plus 15 stopni Celsjusza. Od około 5 stopni Celsjusza na zewnątrz pracuje bez przerw. Bufor 120 litrów.
Popełniłem błąd. Nie 29 tylko 20 stopni.
@@wojtekwesoek8317 ja mam przerobiony klimatyzator na pompę i powrót z grzejników na powrót wymiennika a zasilanie na bufor na doł góra bufora wylot (tylko wejście i wyjście ciepłej wody) przy defroście woda z wymiennika 35schodzi do 3 na buforze spada 2/3 stopnie amator kombinator na grzejniki nie spada poniżej 32 nie jest to rozwiązanie inżyniera ale chodzi super
Super fajnie zrobione! Mam jedno pytanie: czy w układzie z buforem szeregowo na powrocie trzeba obwody od pompy ciepła i kotła gazowego dawać zawory zwrotne, żeby popki obiegowe na wpychały "obcej" wody do każdego urządzenia?
Po drugie: gdzie dać naczynie przeponowe?
Dzięki.
Oczywiście, że trzeba i dokładnie z tego względu, o którym napisałeś. Wspominam o tym na początku omawiania schematów (że je pomijam, żeby nie zaciemniać rysunku).
Naczynie przeponowe (jeśli jest potrzebne, bo pompa i kocioł mają swoje naczynia) prościej dać na powrocie, bo nie ma zaworów zwrotnych.
@@btinstal-ketyDzięki. Czy można również wykorzystać taki mocowanie bufora, gdy podłączamy kocioł na paliwo stałe? Oczywiście przez wymiennik ciepła, żeby kocioł mógł pracować w układzie otwartym.
Ale z pompą ciepła razem?
@@btinstal-kety Działać ma albo pompa albo kocioł. Kocioł ma być źródłem awaryjnym.
Oczywiście, że można. Zamiast kotła gazowego jest wyjście z wymiennika ciepła. Bufor jest wtedy "niewidoczny" dla kotła węglowego.
Gdzie w tej instalacji jest wpięte CWU?
Zawór przełączający do CWU montuje się przy wyjściu ciepłej wody z pompy ciepła. Powrót wezownicy zbiornika CWU między buforem a pompą ciepła oczywiście przed separatorem zanieczyszczeń.
CWU jest podpięte i do kotła gazowego i do pompy ciepła.
Witam mam pytanie czy przy drugim schemacie przy większym mrozie można na gazowcu podnieść temperature np na 55 st bo wymagają tego grzejniki a PC na swojej krzywej np 35
Może inny zbiornik buforowy np ? Pozdrawiam
Witam,
Lepiej byłoby ustawić punkt biwalentny na taką temperaturę, poniżej której pracę przejmuje kocioł gazowy. Będzie prostszy układ i obstawiam, że będzie lepiej działał.
@@btinstal-kety Witam a nie grozi to zamarznieńciem PC
Myślałem o zbiorniku buforowym z wężownicom do PC i zalanie pompy i wężownicy roztworem glikolu
ale to już raczej na zasilaniu
@@djtj3675 Ale pompa ciepła dalej ma swój rozum i włączy sobie pompę obiegową. Nikt nie odłącza w niej zasilania - to ma robić automatyka.
@@btinstal-ketyRacja. Pozdrawiam
A co jesli pompa obiegowa w jednostce wewnetrznej nie jest w stanie zapewnic projektowego przepływu?To chyba wtedy nie ma innej opcji jak bufor rownolegle?niestety Mam wykonana instalacje kociol gazowy+PC na Vaillancie wg dedykowanego schematu producenta(bufor rownolegle)dwa obiegi OP z mieszaczami i wlasnie widze ze delty sa male(
Pompy obiegowe zazwyczaj są dość mocne w jednostkach wewnętrznych. To najczęściej odpowiednik pomp o wys. podnoszenia 8m. Problemem może być średnica rur do rozdzielaczy. Pozostaje próbować to wyregulować, ale będzie ciężko. Może lepiej bufor w układzie 3T. Ale regulacja bardzo ważna.
Takie bufory są o kant rozbić. My zawsze montujemy równolegle, próżniej jak są jakieś rozbudowy jest łatwiej. Normalny bufor stojący ma przyłącze od góry na pompkę to o jakich stratach ciepła tu mówić? Żadnych. Dodatkowo kocioł w pięty w bufor od razu pomaga pc w uzyskaniu temperatury powrotu przy odszranianiu a nie to co zostało z instalacji. Najlepiej to widać jeśli jest pc+gazówka jako wspomaganie i podłogówka bo czasem ma za małą temp w buforze przy dużej wilgotności a po co zwiększać temperaturę zasilania jak można wspomóc się gazówka w trudnym czasie :p
Nie chodzi o straty ciepła, tylko o spadek temperatury na zasilaniu. Wtedy przykładowo zamiast 40 stopniu prosto z pompy, masz 36 stopni na instalację. Wystarczy, że pompy nie będą dobrze ustawione i już się będzie woda mieszać. Nawet w takim dużym buforze. Wpinając kocioł do bufora znów masz ten efekt podmieszania.
Możesz robić jak chcesz, ważne że tu, po przeróbce właściciel jest zadowolony. Ja też, bo widzę jak zmieniły się parametry w instalacji. A najprościej jest dać bufor równolegle i "niech se to jakoś działa" 👎
@@btinstal-kety Nie jakoś tam tylko dobrze to działa. Tak jak mówisz, najważniejsze że klient zadowolony i wy. Przyszło by 10 hydraulików i każdy by to zrobił inaczej. Trzeba mieć przekonanie do swojej pracy i tyle :) Powodzenia bo widzę że pracujemy w okolicy siebie :)
@@tenognisty7174 Tego się trzymajmy, powodzenia!
Mam podobnie podłączoną pompę monoblok , szeregowo bufor 60l, i równolegle piecyk na pelet. Chodzi trzy tygodnie i jest super. Mam tylko wątpliwość, ponieważ piecyk na pelet wlaczam sam a nie przez sterownik pompy jako źródło szczytowe w mrozy. Czy monoblok bedzie sobie załączał pompkę obiegową aby nie zamarzla w nim woda i czy te dwie pomki nie bedą kolidowały?
Pytania dość szczegółowe, a nie wiadomo nawet o jakiej pompie mówimy. Spróbuję odpowiedzieć:
1) monoblok powinien sam sobie uruchamiać pompkę co jakiś czas
2) pompki jako takie nie będą kolidowały. Choć nie do końca wiadomo wtedy przez które źródło ciepła przepłynie więcej wody. Opcjonalnie zamiast pracować w trybie biwalentnym równoległym, można je przełączyć w tryb biwalentny alternatywny.
@@btinstal-kety dzięki, moja pompa to Aiwa 7kw. Przepływy przez oba źródła zabezpieczają zawory zwrotne klapowe. Alternatywna praca obu źródeł jest możliwa, jeżeli ustawię w pompie dodatkowe źródło ciepla, ale obecnie pompą steruje termostat pokojowy co jest u mnie optymalne (pompa załącza się 3-4 razy na dobę a histereza 0.5 stC). Kiedy chcę uruchomić piecyk przełączam wlacznik 3 pozycyjny i ten sam termostat pokojowy steruje pracą pieca. Nie wiem jak rozwiązać sterowanie oboma źródłami przy podłączeniu alternatywnym gdyby pompa ciepła miała załączać piecyk peletowy.pozdrawiam
@@rzecho63Nie znam tej pompy. Takie ustawienia powinny być dostępne w sterowniku pompy. Poza tym trzeba dołączyć kabel pod złącze w pompie, na którym wystawia sygnał startu urządzenia alternatywnego. Ten sygnał trzeba z kolei wpiąć do kotła, żeby wiedział kiedy ma grzać.
@@btinstal-kety super, dzięki, tak zrobię. A Aiwa to klon Kaisai.
Pozdrawiam
Witam. Planuje przerobienie swojej instalacji zgodnie ze schematem z Pana filmu. Kocioł gazowy ma być zródłem szczytowym załączanym przez PC zamiast grzałki. Czy w takim ukladzie w momencie jednoczesnej pracy kotla i PC ich pomopki objegowe nie będą się kłuciły?
Jeśli KG ma być źródłem szczytowym, to PC ma się wyłączyć przy zmianie źródła. Pompki nie będą się wtedy kłóciły. Ma działać jedno lub drugie źródło.
W Panasie jest taka funkcja jak: Praca biwalentna, więc przy jej włączeniu jeżeli jest drugie źródło to pompa sobie to sama steruje kiedy ma wyłaczyć pompkę obiegową.
Nic sie nie bedzie klócilo, woda jest sprytna i nie bedzie plynac "pod prad"
Dziękuję Panu za film. Niebawem będę przerabiał taką instalację. Także uważam, że bufor w szeregu na powrocie z zaworem przebiciowym ma więcej zalet niż podłączenie równoległe. Mam zapytanie odnośnie tej instalacji. Rozumiem, że na zasilaniu PC i kotła gazowego są zawory zwrotne tak? A czy zasilanie z kotła gazowego i zasilanie z PC są spięte na twójniku przed zasobnikiem CWU? Dobrej niedzieli :)
Cieszę się, że się przyda. Wyjście na zasobnik z kotła i wyjście na zasobnik z PC są spięte trójnikiem przy zasobniku. Tak samo jak i powroty. Kocioł ma ustawiony zasobnik na bodajże 35 stopni, a PC na 42 czy jakoś tak.
8:15 coś tam cieknie🤔
Musiało podleźć pod otulinę. nas tam zalewało jak zawory zaczęły puszczać i nie chciały się zamknąć 🙁 Tak robimy żeby nie było poprawek 😎
Witam. A skąd wiadomo ile defrostow miała pompa w ciągu doby?
Witam,
W tym wypadku z obserwacji. Jednostka zewnętrzna jest zamontowana niedaleko okna kuchennego i właściciel słyszał jak jest defrost.
Czyli nie ma info w sterowniku ew. w aplikacji?
@@andrewprezes2113 stricte liczba defrostów nie jest podawana
@@btinstal-kety A jest jakaś ilość na jednostkę czasu minimum/maksimum?
@@andrewprezes2113 niestety nie wiem
Jak mam się upewnić, że 30 stopni wody pójdzie na mój powrót?
Nie rozumiem pytania.
@@btinstal-kety 35 stopni wody na zesilaniu, to rozumie
30 stopni na powrotu, to jak zreguluję, nie będzie tam mozliwosci 25stopni, co nam to reguluje
@@jozefprisenznak2989 Temperatura powrotu nie jest istotna. A na zasilaniu wychodzi temperatura z kotła / pompy ciepła. Woda ma oddać ciepło w instalacji.
@@btinstal-kety o.k
Ten układ działałby jeszcze lepiej gdyby znalazły się zawory odcinające na linii POWROTU. Jeden przed buforem a drugi przed kotłem. Bez nich dochodzi jednak do zmieszana powrotu z zasilaniem przez urządzenie które w danym momencie nie pracuje. Pompki obiegowe jednak przepuszczają wodę gdy nie pracują. Ale dzięki za inspiracje. W mojej instalacji zastosuje elektrozawory sterowane z tego samego sterownika co kocioł i pompa ciepła w zależności od temperatury ta by pompa ciepła pracowała tylko przy COP powyżej 3,5
Ten problem rozwiązują chyba zawory zwrotne.
@@terespl No nie bardzo. Proszę prześledzić całe oczko. Na zasilaniu owszem można zamknąć przepływ do drugiego urządzenia ale na powrocie woda płynie w tę samą stronę niezależnie od tego które źródło ciepła pracuje.
@@pawesowinski4218 Ja nie rozumiem, analizowałem ten układ z filmu i wydaje mi się niemożliwy taki przepływ o którym mówisz. Może napisz jaśniej jak według Ciebie woda popłynie.
Witam,
Nie dochodzi do zmieszania, bo jeśli pracuje PC, to woda nie jest tłoczona w stronę kotła gazowego. Fizycznie nie ma jak tam trafić.
Elektrozawory być może nie są potrzebne. Często automatyka w PC umożliwia jej włącznie od zadanej temperatury zewnętrznej (np 0 stopni lub więcej).
Witam. Wspominal Pan ze pompa dlugo grzeje CWU bo wezownica ma jest 1.1 m . Ja mam zbiornik CWU 239 l wezownice 2.4 m i pompa grzeje go o 5 stopni w 30 minut . Czy to normalne?
Witam,
wydaje mi się, że jest ok. Zazwyczaj w około 45-60 minut pompa powinna "naładować" zbiornik.
@@btinstal-kety Rozumiem. W tej instalacji podłączył Pan bezpośrednio z pompy zasilnie na grzejniki razem z podłogowka? Generalnie mam u siebie tak podłączona pompe tylko bez pieca gazowanego i mam 5 stopni straty na buforze i duże taktowanie jak jest powyżej 6 - 7 stopni na zewnątrz. Czy po ominięciu buforu jest szansa na wyeliminowanie lub chociaż zmniejszenie taktowania ?
Zależy gdzie masz czujnik cwu w zbiorniku ile wody grzeje .
@@przkw czujnik jest w połowie zbiornika
To ok jeszcze możesz mieć histerezę sporą ustaw sobie 46 na zbiornik 6 histerezy .Piszesz że masz dwa o obiegi CO przy buforze równolegle musisz dokładnie ustawić deltę czyli wyregulować pompki za buforem żeby było jak najmniejsze podmieszanie .Jak będzie 1st różnicy to będzie ok .
Posiadam zbiornik na wodę 800 litrów, z pompą ciepła nie będzie problemu,Wszędzie jest ogrzewanie podłogowe
Nie powinno być problemów, tylko czy potrzeba grzać aż tak duży zbiornik? To duża bezwładność i czasem może nam to przeszkadzać.
Ładnie rzecz jasna. Ale co pompiarze mają za fetysz z tym kauczukiem... Chyba chodzi o to że lepiej naciągać niż docinać?
Dzięki 👍
Tak, łatwo naciągać, nie ma rozcięć, łączeń taśmą (są, ale znacznie mniej widoczne) - mi się bardzo podoba instalacja zaizolowana kauczukiem.
Najgorzej wygląda PP w otulinach z niepoizolowanymi kolanami 👎
Wygląd na +, ale najważniejsza jest lepsza izolacja. Ta czerwona/ szara otulina to zabieg bardziej psychologiczny 😅
Nie masz tych splitow złamanych czasem ,wyglada to conajmniej smiesznie
Są mocno powyginane fakt, ale raczej nie załamane, wszystko działa. Inna firma montowała tę pompę rok czy 2 lata wcześniej. Na wkładzie zrobisz kąt 90 stopni bez problemu.
@@btinstal-kety no tylko wyciagnin potem ten wklad jak masz 90 stopni 🤣
@@dzikizwiadowca3981 trzeba szarpać wiem wiem 😆
Co te rurki takie cienkie to PP jest. Przy 9kW powinno być 32mm.
Pudło. Wszystko jest na PP32 stabi glass. Tylko pod kotłem coś tam jest zrobione z PP25, ale już nie pamiętam dokładnie co.
Ja akurat jestem zwolennikiem bufora rownolegle.
Są sytuacje, kiedy się sprawdza, ale to rzadkie przypadki. Proszę napisać dlaczego jest Pan zwolennikiem bufora równoległego.
Co fachowiec to inne rozwiązanie chwali. Ostatnio oglądałem Karluk-hydro i tam inne zdanie nt bufora. Ja osobiście nie mam doświadczenia w tym temacie.
Najlepiej bez 👍 jeśli się da.
Pompe ciepla nalezy podlaczac wg instrukcji producenta. Jesli producent zaleca rownolegle podlaczenie kotla i pompy ciepla na schemacie hydraulicznym to tak ma byc.
A jak się zrobi inaczej to co? Producent zaleca taki schemat, żeby nawet bezmyślny instalator jakoś to poskładał.
Leczenie syfa pudrem :)
Zamiast poprawić to co było złe w tej instalacji to tylko pogorszyliście tę instalację.
A problemem w tej instalacji są zbyt małe przepływy. Po pierwsze przekroje rur zbyt małe. Po drugie bufor za mały, niezgodny z zaleceniami dla tych pomp ciepła Panasonic. Po trzecie jeżeli tam są podłogówki i grzejniki to należy wywalić całą automatykę podłogówek (listwę sterującą z siłownikami), a obiegi podłogówek i grzejników rozdzielić i napędzić oddzielnymi pompami obiegowymi, ponieważ podłogówki i grzejniki potrzebują całkiem innych charakterystyk pomp obiegowych.
Ponadto podłogówki powinny mieć mieszacz sterowany siłownikiem i regulatorem pogodowym.
Nie dość, że instalacja odbiorcza jest do kitu to jeszcze tylko pogorszyliście jej parametry dodając kolejne opory przepływu dla pompy obiegowej pompy ciepła. Poza tym zmniejszyliście sprawność kotła gazowego.
Tutaj aż się prosi, aby spiąć kocioł gazowy z pompą ciepła, żeby wspomagał biwalencję pompy ciepła.
Choć z drugiej strony mając gaz z sieci i kocioł gazowy bezsensem jest instalować pompę ciepła. Jeszcze większym nieporozumieniem jest do tej pompy instalowanie fotowoltaiki. Ale kto bogatemu zabroni? :)
Mam pompę i gaz. Do -2 taniej jest mi grzać pompą więc to jest bardzo dobre rozwiązanie akurat.
@@dddkrol Jaka jest różnica w koszcie energii elektrycznej i gazu?
Ile wydałeś na pompę ciepła?
Ile mógłbyś kupić dodatkowego gazu za tę kwotę co wydałeś na pompę ciepła oraz cały system umożliwiający współpracę pompy ciepła i kotła gazowego?
Teraz policz za ile lat zwróci Ci się koszt tej pompy. Czy zdąży Ci się zwrócić za Twojego życia?
Na tym polega bezsens inwestowania w pompę ciepła, mając gaz z sieci.
Teraz pomyśl jak mogłeś lepiej zainwestować te pieniądze, które miałeś ale wydałeś.
Weź też pod uwagę, że niektórzy biorą kredyty aby zainstalować taki, podwójny system grzewczy. To dopiero jest głupota.
@@Alexander-ny5kr pompa koszt w tej chwili 5-10tyś plus dodatki kolejne 10tyś. Instalacje robię sam. Inna sprawa to głupole ktorzy płacą po 60tyś za instalcje warte maks 25tyś.
@@Alexander-ny5kr z drugiej strony ja z gazu chcę całkowicie zrezygnować. Zresztą od lipca gaz do góry 60-140%.
Pan twierdzi, że pogorszyliśmy. Klient i ja jesteśmy innego zdania 👍 Wszystko działa dobrze, COP wzrosło, normalnie cuda jakieś 😀 Chyba ktoś inny to poprawi 😉
Układ równoległego bufora to ukrywanie niekompetencji instalatorów. Działa słabo ale klient się nie zorientuje.
Ale nie w każdej instalacji da się podłączyć bufor szeregowo,są pewne ograniczenia
Jakie? Na filmie widać że można podłączyć kilka źródeł ciepła z buforem równoległym. Daikin dodaje w komplecie zawór nadmiarowo upustowy do podłączenia szeregowego. Żeby bufor pracujący jako sprzęgło nie robił burdelu w instalacji musi być albo gigantyczny albo mieć zawsze takie same przepływy na wejściu i wyjściu. Rzadko które pompy ciepła potrafią sterować przepływem na kilku obiegach. Na każdym obiegu trzeba zamontować przepływomierz. To komplikuje układ i podnosi koszty ale działa prawidłowo. Inaczej to zawsze kompromis i jakaś strata. Jeśli ktoś potrzebuje wysoki parametr na grzejniki i jednocześnie niski na podłogę to straty na mieszaczu mogą podważyć sens inwestycji. Pytanie czy instalator będzie uczciwy i zdradzi że COP spadnie drastycznie. Potem idzie fama że pompa ciepła jest droga w eksploatacji.
@@wojtekwesoek8317 Jak już ktoś potrzebuje wysoki parametr na grzejniki, to pytanie jak wysoki. Im wyżej tym gorzej. Z drugiej strony, czasem klient i tak woli pompę i trochę drożej niż węgiel.
Głównym powodem braku możliwości zainstalowania PC z buforem szeregowo jest zbyt mała wydajność pompy obiegowej zamontowanej w jednostce wewnętrznej danej pompy ciepla
Świadomy i zadowolony klient daje satysfakcję. Jak ktoś ulega modzie na pompę ciepła nie wiedząc jak to działa i nie potrafiący liczyć może być nieprzyjemnie po otrzymaniu rachunku za prąd. A tak z innej beczki. Świetny film. Większość filmów znawców pomp ciepła na YT zawiera głównie bzdury i lokowanie produktu. U Ciebie w końcu jest pokazane jak powinno się podłączać pompy.