- 197
- 12 355
Ахмет Байтұрсынұлы атындағы ТІЛ БІЛІМІ ИНСТИТУТЫ
Kazakhstan
Приєднався 16 лип 2022
ҚР БҒМ ҒК А.Байтұрсынұлы ат. Тіл білімі институты - қазақ тіл білімінің ғылыми-теориялық, ғылыми-ұйымдастырушылық және ғылыми-практикалық мәселелерімен, Қазақстан Республикасы мемлекеттік тілінің дамуы, сондай-ақ түркітану және алтаистика, шет тілі филологиясы мен Қазақстан Республикасының этностары тілінің қызметі мәселелерімен іргелі және қолданбалы зерттеулер деңгейінде шұғылданатын республикадағы жетекші кешенді ғылыми-лингвистикалық орталық, өзіне барабар мекемелер жүйесінде әлемдегі қайталамасы жоқ жалғыз зерттеу институты.
СӨЗ САЗЫ ЖӘНЕ СТИЛИСТИКА
Қазақ тіл білімінің абыз анасы, филология ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Ұлттық ғылым академиясының академигі Рәбиға Сыздықтың туғанына 100 жыл толуына орай республикалық дөңгелек үстел ұйымдастырылды
Переглядів: 35
Відео
"Айтым Әбдірахманов: ұлттық ономастикадағы сабақтастық дәстүр" атты республикалық дөңгелек үстел
Переглядів 31Місяць тому
ДӨҢГЕЛЕК ҮСТЕЛ ҚАЗАҚ ЛИНГВИСТ ҒАЛЫМЫ АЙТЫМ ӘБДІРАХМАНОВТЫҢ ҒЫЛЫМИ МҰРАСЫНА АРНАЛДЫ
«Тіл заңы және заң тілі» атты дөңгелек үстел
Переглядів 69Місяць тому
2024 жылғы 28 мамыр күн Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрліг Ғылым комитеті, Тіл саясаты комитет және Ахмет Байтұрсынұлы атындағы Тіл білім институтының ұйымдастыруымен «Тіл заңы және заң тілі» атты дөңгелек үстел өтті
«ЖАЛПЫ БІЛІМ БЕРУДЕГІ МЕКТЕП ОҚУЛЫҚТАРЫНЫҢ ТІЛІ: ТЕРМИНОЛОГИЯЛЫҚ ЖҮЙЕСІ МЕН ҚҰРЫЛЫМЫ» КОНФЕРЕНЦИЯ
Переглядів 692 місяці тому
Қазірг білім беру жүйесінде қабылданған реформалардың, оның ішінде жаңартылған оқу бағдарламасы негізінде жазылған мектеп оқулықтарының тілін, терминдерінің бірізділігін «оқулық авторлары - баспагерлер - мектеп мұғалімдер - ғалымдар» төрттағанында талқылап, өзара пікір алмасу.
ТІЛТАНЫМДЫҚ МЕКТЕП: ПРОФЕССОР О.НАҚЫСБЕКОВ ЖӘНЕ ҚАЗАҚ ДИАЛЕКТОЛОГИЯСЫ
Переглядів 1667 місяців тому
Гуманитарлық ғылымдар академиясының академигі, филология ғылымдарының докторы, профессор ОҚАС НАҚЫСБЕКҰЛЫНЫҢ 95 жылдығына орай ұйымдастырылған "ТІЛТАНЫМДЫҚ МЕКТЕП: ПРОФЕССОР О.НАҚЫСБЕКОВ ЖӘНЕ ҚАЗАҚ ДИАЛЕКТОЛОГИЯСЫ" атты халықаралық ғылыми-практикалық дөңгелек үстел
15.11.2023 Ғылыми зерттеу және оқыту интернет ресурсы ретіндегі ұлттық корпустар әзірлеу тәжірибесі
Переглядів 307 місяців тому
«МЕМЛЕКЕТТІК ТІЛДІҢ АҚПАРАТТЫҚ-ИННОВАЦИЯЛЫҚ БАЗАСЫ РЕТІНДЕГІ ҚАЗАҚ ТІЛІНІҢ ҰЛТТЫҚ КОРПУСЫН ӘЗІРЛЕУ: ҒЫЛЫМИ-ЗЕРТТЕУ ЖӘНЕ ОҚЫТУ ИНТЕРНЕТ-РЕСУРСЫ» атты ҚР Ғылым және жоғары білім министрліг ҚР ҒЖБМ Ғылым комитетінің БАҒДАРЛАМАЛЫҚ-НЫСАНАЛЫ ҚАРЖЫЛАНДЫРУЫ аясында ұйымдастырылған ғылыми-теориялық конференция
15.11.2023 «Қазақстандағы ұлттық жарнама тілін қалыптастыру және цифрландыру»
Переглядів 537 місяців тому
«МЕМЛЕКЕТТІК ТІЛДІҢ АҚПАРАТТЫҚ-ИННОВАЦИЯЛЫҚ БАЗАСЫ РЕТІНДЕГІ ҚАЗАҚ ТІЛІНІҢ ҰЛТТЫҚ КОРПУСЫН ӘЗІРЛЕУ: ҒЫЛЫМИ-ЗЕРТТЕУ ЖӘНЕ ОҚЫТУ ИНТЕРНЕТ-РЕСУРСЫ» атты ҚР Ғылым және жоғары білім министрліг ҚР ҒЖБМ Ғылым комитетінің БАҒДАРЛАМАЛЫҚ-НЫСАНАЛЫ ҚАРЖЫЛАНДЫРУЫ аясында ұйымдастырылған ғылыми-теориялық конференция
7.11,2023 Профессор Әлімхан Жүнісбек және қазақ фонетикасының өзекті мәселелері
Переглядів 647 місяців тому
Тіл білім институты филология ғылымдарының докторы, профессор Әлімхан Жүнісбектің туғанына 85 жыл толуына орай «Профессор Әлімхан Жүнісбек және қазақ фонетикасының өзект мәселелері» атты халықаралық ғылыми-теориялық конференция өткізді
АЛЬЦГЕЙМЕР АУРУЫ КЕЗІНДЕГІ СӨЙЛЕУ ӨЗГЕРІСТЕРІ
Переглядів 728 місяців тому
АЛЬЦГЕЙМЕР АУРУЫ КЕЗІНДЕГІ СӨЙЛЕУ ӨЗГЕРІСТЕРІ
Қазіргі тілдік санадағы орфографиялық интуиция (дөңгелек үстел)
Переглядів 1029 місяців тому
Дөңгелек үстелде профессор Нұргелд Уәли «Ұлттық сананың тілдік матрицасы», филология ғылымдарының кандидаты Айгүл Әмірбекова «Жаһандану кезеңіндег тілдің дамуы» тақырыбында баяндама жасаса, ф.ғ.к. Назира Әміржанова Интуитивт орфографияның тарихы мен мазмұнына тоқталды. ТБИ ғылыми қызметкері, ф.ғ.к. Мадина Абаева «Морфологиялық принцип - баланың интуитивт орфографиялық қызметінің негізі» тақырыб...
Рүстембек Шойбеков
Переглядів 1379 місяців тому
Қазақ тіл білімінің көрнект өкілі, белгіл ғалым, этнограф, филология ғылымдарының докторы Шойбеков Рүстембек Нұсқабекұлының 75 жас мерейтойына орай ұйымдастырылған конференцияға арналған бейнебаян. Бейнебаянда ғалымның өмірі, қызметі, еңбектер туралы жан-жақты баяндалады
«Қазақ лингвомәдениеттанымы: теориясы, эмпирикасы мен практикасы» ғылыми-теориялық конференциясы
Переглядів 1639 місяців тому
«Қазақ лингвомәдениеттанымы: теориясы, эмпирикасы мен практикасы» ғылыми-теориялық конференциясы
«Қазақ» газеті және ұлттық баспасөз тақырыбындағы республикалық конференция
Переглядів 1129 місяців тому
«Қазақ» газет және ұлттық баспасөз тақырыбындағы республикалық конференция
10 11 2022 Тіл саясаты бойынша конференция
Переглядів 51Рік тому
10 11 2022 Тіл саясаты бойынша конференция
ӘЛИХАН БӨКЕЙХАННЫҢТІЛДІК ТҰЛҒАСЫ 2, 28 мамыр
Переглядів 20Рік тому
ӘЛИХАН БӨКЕЙХАННЫҢТІЛДІК ТҰЛҒАСЫ 2, 28 мамыр
Қаны тартқан ғой жарықтық, көп естіген едік осы адам жөнінде. Дауысын енді тыңдап отырмыз
"өте жаңартуды қажет етеді"
Мектептегі пән мазмұнына академиялық ғылымның талдау жасауы қуантады.
Интонация туралы ғылыми білімдер жүйесі туралы жақсы танымдық дәріс болды, рақымет. Қазіргі оқулықтар дәл осы тақырыптар туралы берілетін білім мазмұны қанағаттанарлықсыз. Өзекті тақырып.
Жаныңыз жұмақтың төрінде болсын!
Керемет тұлға
Керемет! Қазақ ономастикасына қосқан үлесіңіз шексіз! Сіздей ұстаздың шәкірті болғанымды мақтан етемін!
Мадиярлар қыпшақ емес арғын бұл генетикалық жлмен дəлелденген қыпшақтың қатысы жоқ
Қазақстанда “Қазақ” газетінің аудармасы, басылымы (оригинал) ашық түрде, интернетте неге жоқ? Қай жерде оқуға болады?
Иаа меняде сол ойландырады
Благодарю за познавательную беседу с интереснейшим учёным, творческим человеком. Правда, бывалый человек, каким является Гаркавец, не должен возмущаться стандартной процедурой музея при допуске к ценному артефакту. Да и вряд ли он стал бы хвалиться своими связями с министром (небезызвестный Мухамедиулы) в русско-, китайско- или англоязычной аудитории, это неэтично. А вообще, блестящий учёный и прекрасный человек
Неге Қытай әуенімен өрнектелген,монтажды өщне ұлт өкілі жасады ма?.-мұндайлы кателік,тақырып білмейтін адам жасаған сияқты..түркі әуездері жоқтай..
Көзден жас төгіліп тоқтамайды❤❤❤❤❤.
2000 сөзді тапқан ☆Қоңырға рақмет!
Оқас ағайдың жатқан жері жайлы болсын. Бұл аудионы дыбыстауым естен кетпейді. Қызуым 39 градусқа көтеріліп, ауырып оқығам))). Алқынып тұрғаным арасында байқалады😅
Осы кісі туралы 1976 жылы естіп едім. Керемет адам деп. Тіл- халықтың өзі, анасы,жаны ғой. Тілсіз халық мәңгүрт болады. Тілімізді таза сақтайық.
Кырк Угуз Кыргыз --- Кыпчак ! Кыпчакское начало в Алтае ! Истоки , Тюркской цивилизации с берегов древнейшей реки : Эне --- Сая то бишь с Горного Алтая ! Айбат Хан Кырк Угуз Кыргыз Турку !
Қанша ғасыр өтседе қыпшақтың қаны тартады екен Қоңыр ағамызды. Қандай ғаламат.
Алла жазша қазақ тілі енді дамитынына сенемін.
Кеше бірінші рет осы кісінің жұбайының Айшаның әңгімесін тыңдадым. Әңгімесі өте ұнады, жүрегі қазақ деп соғып тұрған жан екен,өкінішке орай Қоңыр өмірден өтіп кетіпті, бірақ еңбектері ұмытылмайды.
Керемет! Қандай жаны таза Азамат. Нағыз қазақ осы кісідей болуы керек.
Өмір мектебінен өткен 8 қырлы 1 сырлы ғалым ағайымыз!
Істеріңізге сәттілік!
Қысқа да нұсқа танымдық тамаша ақпарат! Осындай ақпарат беретін видеоларды ң ағарту жүйесіндегі танымдық қызыметі көп.
👏🏻👏🏻👏🏻
Осы газетті қолдарына алғаш ұстағандардың басында тұрған Ғ.Әнес пен А. Мектеп. Жастық жалын ғылыми түйсікпен газетті ардақтаған жігіттер
Қазақтың қазақтығын еселей арттырған газет
Өте мықты конференция болды! Мәмбет аға мен Ғарифолла ағалар тамаша баяндады
Неткен патриот адам зиялы зердели мадениетти адам екендиги коринип тур осыдан кейн шала казактар ойланатын шыгар оз тилин курметтеуди
Иштван Коныр батыр
Иштван Мандокидің өз дауысы екен ғой таспаға жазылып сақталып қалған. Рахмет! Бірінші рет естіп отырмын
Рақмет!!!!
Жаны жаннатта болсын!
👍👍👍
Мына музыка болмаса тыңдауға болады не керегі бар қазақ тілінде танымдық бірдеңе тыңдасаң ырылдаған мызыка үлкен адамның мазасын алады.
Құтты болсын!
👍📚🔥🇰🇿🤲
Анар апай жеткізіп айтады ғой😊 Өте өзекті тақырып. Құнды ақпараттар алдым.
Керемет 👍
😍😘
Тамаша! Осындай семинарлардың видеосы көп болса👍🙏
Қысқа қайыра кетсем, «Ескі қазақ тілі» деген терминді ғылыми айналымға әкелді, қазақ халқының жазу дәстүрі болған сауатты ұлт болғанын дәлелді, 16 ғасырдың ескі жазудағы Әбілғазы Баһадүр ханның «Түркі шежіресін» өзбектерден тартып алып, тірілтті; қазақтар, сендердің ең алғашқы баспасөздерің болған, алғашқы газеттеріңнің аттары - «Дала уалаяты» мен «Түркістан уалаяты»; башқұрт пен татардың арасында жүрген Шаһмарданды зерттеді, шәкірттер даярлады, мектеп қалыптастырды, Кеңес өкіметі тұсында түркітану бойынша Ленинградтан кейінгі мықты орталық болған Тіл білімі институтында табан аудармай 60 жылдай қызмет етіп, Кеңес өкіметінің түкпір-түкпірінде ғылыми кадр дайындауға өз қомақты үлесін қосты, бұған жан-жақтан әзірбайжан, башқұрт, қырғыз ҒА келген сарғайған хаттар куә. шәкірті әрі қызы Гүлжиһан Байғазықызы Көбденова
Бабаш ағайға елдегі адамдар «Әулие Үмбет атаның ұрпағысың ғой, әулиелікті ұстамайсың ба?» деп сұрау қойған. Бабаш Әбілқасымұлының жалындап өмір сүрген заманы әулие деп жай айтуға қорыққан, қылышынан қан тамған атеистік кезең еді. Менің пікірімше, ол кісі әулиелікті ғылымға әкелді. Қысқа қайыра кетсем, «Ескі қазақ тілі» деген терминді ғылыми айналымға әкелді, қазақ халқының жазу дәстүрі болған сауатты ұлт болғанын дәлелді, 16 ғасырдың ескі жазудағы Әбілғазы Баһадүр ханның «Түркі шежіресін» өзбектерден тартып алып, тірілтті; қазақтар, сендердің ең алғашқы баспасөздерің болған, алғашқы газеттеріңнің аттары - «Дала уалаяты» мен «Түркістан уалаяты»; башқұрт пен татардың арасында жүрген Шаһмарданды зерттеді, шәкірттер даярлады, мектеп қалыптастырды, Кеңес өкіметі тұсында түркітану бойынша Ленинградтан кейінгі мықты орталық болған Тіл білімі институтында табан аудармай 60 жылдай қызмет етіп, Кеңес өкіметінің түкпір-түкпірінде ғылыми кадр дайындауға өз қомақты үлесін қосты, бұған жан-жақтан әзірбайжан, башқұрт, қырғыз ҒА келген сарғайған хаттар куә. Қадірменді Бабаш Әбілқасымұлының жаны пейіште шалқысын, біліп-білмей істеген күнә-қателіктерін Алла кешірсін, жақсы амалдары серігі болсын шәкірті әрі қызы Гүлжиһан Байғазықызы Көбденова
Осы ойды ішке сақтап жүр едім, жаназасында бір ағамыз да айтты: «Бабаш аға 2-3 ғасыр бұрын дүниеге келгенінде әулие болып, елдің сый-құрметіне бөленіп жүрер еді» деген видеосы фейсбугімде тұр. Мен үнсіз іштей келістім. Қасиетті шілде айының соңғы жұмасында соңғы демін шығарып, жексенбіде жерге денесі табысталды. Сол күндері қырық күн шілденің ыстығы қайтып, бір қоңыр салқын орнап, күн бұлттанып, көңілімізді дөп басқандай табиғат та жылап, жаңбыр жауған. Тіпті Молданың өзі де таң қалып, «Бүкіл жерлеу процесі жеңіл өтті, Кеңсайға барар жолда зеленый свет болып, жайлы тиді». шәкірті әрі қызы Гүлжиһан Байғазықызы Көбденова
Бабаш Әбілқасымұлы - батырлар мен әулиенің, жеруіктің тұяғы (бұл тақырып әлі де ашылып, жазылады). "Бабаш ағай - әулие ғой" деген ойдың маған келгеніне 21 күн болды. Бір Аллаға аян. Біздікі жәй пікір. Бақилық болғанына да 21 күн. Жұма күні көз жұмған. Жақындары жұма күні иіс шығарып, Құран бағыштар. Менікі, сторис пен фейсбукке естелік жазу, сөзбен топырақ салу). Гүлжиһан ФБ мен сториске алаңсыз, емін-еркін жазуға уақыты болсын дегендей демалыс жаз кезінде де кетуінде де бір мән бар сияқты. Осы ойды ішке сақтап жүр едім, жаназасында бір ағамыз да айтты: «Бабаш аға 2-3 ғасыр бұрын дүниеге келгенінде әулие болып, елдің сый-құрметіне бөленіп жүрер еді» деген видеосы фейсбугімде тұр. Мен үнсіз іштей келістім. Қасиетті шілде айының соңғы жұмасында соңғы демін шығарып, жексенбіде жерге денесі табысталды. Сол күндері қырық күн шілденің ыстығы қайтып, бір қоңыр салқын орнап, күн бұлттанып, көңілімізді дөп басқандай табиғат та жылап, жаңбыр жауған. Тіпті Молданың өзі де таң қалып, «Бүкіл жерлеу процесі жеңіл өтті, Кеңсайға барар жолда зеленый свет болып, жайлы тиді». Бабаш ағайға елдегі адамдар «Әулие Үмбет атаның ұрпағысың ғой, әулиелікті ұстамайсың ба?» деп сұрау қойған. Бабаш Әбілқасымұлының жалындап өмір сүрген заманы әулие деп жай айтуға қорыққан, қылышынан қан тамған атеистік кезең еді. Менің пікірімше, ол кісі әулиелікті ғылымға әкелді. Қысқа қайыра кетсем, «Ескі қазақ тілі» деген терминді ғылыми айналымға әкелді, қазақ халқының жазу дәстүрі болған сауатты ұлт болғанын дәлелді, 16 ғасырдың ескі жазудағы Әбілғазы Баһадүр ханның «Түркі шежіресін» өзбектерден тартып алып, тірілтті; қазақтар, сендердің ең алғашқы баспасөздерің болған, алғашқы газеттеріңнің аттары - «Дала уалаяты» мен «Түркістан уалаяты»; башқұрт пен татардың арасында жүрген Шаһмарданды зерттеді, шәкірттер даярлады, мектеп қалыптастырды, Кеңес өкіметі тұсында түркітану бойынша Ленинградтан кейінгі мықты орталық болған Тіл білімі институтында табан аудармай 60 жылдай қызмет етіп, Кеңес өкіметінің түкпір-түкпірінде ғылыми кадр дайындауға өз қомақты үлесін қосты, бұған жан-жақтан әзірбайжан, башқұрт, қырғыз ҒА келген сарғайған хаттар куә. Қадірменді Бабаш Әбілқасымұлының жаны пейіште шалқысын, біліп-білмей істеген күнә-қателіктерін Алла кешірсін, жақсы амалдары серігі болсын шәкірті әрі қызы Гүлжиһан Байғазықызы Көбденова
Бабаш Әбілқасымұлы - қисса зерттеуші. Осы қыры мені биылдан бастап толғандырып жүр. Тайыр атасы бір ағайынның жаназасында Құран оқимын деп 1937 жылы айдалып кеткенін өз көзімен көрген бала Бабаштың 1960-1970 жж «старая, немодная и опасная тема» діни мәтіндерді айтуға ауыз бармайтын, Кеңес өкіметінің тұсында пайғамбарлар ғұмырынан хабар беретін қиссаны зерттеп, оны діни, азаматтық, ғашықтық деп 3 түрге бөліп, қорықпай зерттеген қайсар ғалым Бабаштың болмысының жаратылысына таңым бар. Негізі бұндай салмағы ауыр тақырыпты алуға кез-келген зерттеуші бара бермейді. Ағай қорықпай зерттеді, ғылыми айналымға енгізді. Әбілқасымұлы Бабаштың ұзақ әрі мәнді де мағыналы ғұмыр кешуінің бір сыры осында ма деймін. Пайғамбарлардың шарапаты тиді ме деп болжаймын. 95-келіп мәнді де мағыналы қарттық шақ пен ғұмыр кешкен ғалым Рәбиға Сыздық апайымыз да әулие бабамыз Қожа Ахмет Яссауиді сонау 1970 жж зерттеді. Қазір бұл бағытта көпшіліктің назарына кеңінен насихаттап жүрген Отбасы хрестоматиясы баспасы мен командасының, Санжар Керімбай ағамыздың еңбектері зор. шәкірті әрі қызы Гүлжиһан Байғазықызы Көбденова
Бабаш Әбілқасымұлы Қазақ халқының басына түскен зұлмат аштық жайлаған 1931 жылы туып, балалық шағы репрессияның, бозбала шағы ІІ дүниежүзілік соғысқа тап болып, алғашқы қызметтік каррерасы соғыстан кейінгі қайта қалпына келтіру дәуіріне түсіп, ғылыми зерттеуі КНБның назарында, қыл пышақтың үстінде өтіп, Сталин атындағы Кеңестің студенттік стипенидианты, Назарбаевтың қолынан алтын сағат пен Шоқан атындағы сыйлықты алып, Covid-19 аман шықса да, кәріліктің қақпасынан өте алмады. Бірақ бұл қақпадан қай пайғамбар, қай әулие, қай адам аман шыққан?! Еңбектеріне шырақшы болар халық пен ғалымдарымыз, жанынан артық жақсы көрген Тіл білімі Институты мен шәкірттері, ұрпақтары мен жан жары әрі мен аман болайық. Арты ырыс болсын. Алыс-жуықтан жақсы хабар жетсін. Илләхи амин! шәкірті әрі қызы Гүлжиһан Байғазықызы Көбденова
Өздерінің жақын ағайыны Әшім деген кісі қайтыс болады да, жаназасын оқытайын десе, ешкім жоламапты. Сонда біреулер тұрып, “Таеке, Сіздің ішкеніңіз арақ, тартқаныңыз темекі, сізді молда деп ешкім айта алмас, мына ағаңыздың жаназасын өзіңіз оқыңыз” - деп қолқа салыпты. Сөйтіп ағасының басына құран оқимын деп пәлеге қалыпты. Тура 2-3 күн өтпей, ауданнан ГФУ-дың бастығы Түсіпқалиев Сақып өзі келіп, атын жетектеп алып кеткені көз алдымда қалыпты» («Ата тегім», 2021). Міне, Бабаш ағайдың ата-тегі осындай болған, есте сақталып, хатқа түскені ғана.
Ғұмырын жаназадағы Құранға айырбастаған Тайыр атасы
Айтпақшы, Бабаш ағайдың Алматыдан ұзақ жылдар бойы тұрған үйінің көшесі ақын Тайыр Жароковтың атымен аталады. Өз атасымен аттас көше, заңдылық па кездейсоқтық, білмеймін.
Қуғын-сүргінге ұшыраған Тайыр атасы. «Атамыз тәркілеу мен жер аударудан аман қалғанымен, оны 1937 жылы “молда” деп ұстап алып кетті, ақыры соттап Орал қаласының түрмесінде қайтыс болды деген хабар келді. Ол кісінің молдалығы былай болыпты. Өздерінің жақын ағайыны Әшім деген кісі қайтыс болады да, жаназасын оқытайын десе, ешкім жоламапты. Сонда біреулер тұрып, “Таеке, Сіздің ішкеніңіз арақ, тартқаныңыз темекі, сізді молда деп ешкім айта алмас, мына ағаңыздың жаназасын өзіңіз оқыңыз” - деп қолқа салыпты. Сөйтіп ағасының басына құран оқимын деп пәлеге қалыпты. Тура 2-3 күн өтпей, ауданнан ГФУ-дың бастығы Түсіпқалиев Сақып өзі келіп, атын жетектеп алып кеткені көз алдымда қалыпты» («Ата тегім», 2021). Міне, Бабаш ағайдың ата-тегі осындай болған, есте сақталып, хатқа түскені ғана.
Бабаш Әбілқасымов - мол әдеби мұра, қиссалардың тілдік ерекшелігін алғаш зерттеген ғалым. Кеңес өкіметі тұсында қисса жанрын «дінге қатысты дүние» деп үстіртін қарап, жаңсақ түсінік қалыптасып еді. Бабаш Әбілқасымов Қазанның сирек қолжазбалар қорында арабша жазылған қиссаларға зерттеу жүргізіп, қисса-әнбие, азаматтық тақырыптағы және халықтық қиссалар деп үш топқа бөліп, қазақ тіл білімінде басқаша тосын, жаңа түсінік қалыптастырды. «Қазақ ауыз əдебиетінің жазбаға көшердегі үлгісі əрі ХІХ ғасырдың екінші жартысындағы қазақ əдебиетінің көркем жанрының басы - осы» деп дəлелдеп шықты. Ғалым қазақ тілі білімінде зерттеушілер назарына ілікпей жүрген дәрігерлік, малдәрігерлік және басқа да ғылым салаларына байланысты шыққан кітапшалар мен мақалалардан ғылыми-көпшілік әдебиет стилінің алғашқы элементтерін көре алды. Ресми құжаттардың үлгілері қатарында әртүрлі бұйрық, жарлық, заң жинақтарымен қатар, Абай құрастырған «Қарамола съезінде жасалған ереже», эпистолярлық материалдарды да бірге қарастырды. Сөйтіп, ол өткен ғасырдағы қазақ тілі мен қазіргі әдеби тілді салыстыра зерттеп, сол кезеңге тән тіл заңдылықтарын ашып берді. Осының негізінде 1983 жылы «XIX ғасырдың екінші жартысындағы қазақ әдеби тілі» деген тақырыпта докторлық диссертация қорғады. Талданған мәтіндер мен материалдардың бірқатары 1988 жылы жарық көрген «XVIII-XIX ғасырлардағы қазақ әдеби тілінің жазба нұсқалары» аталатын кітабына енді. Бабаш Әбілқасымұлының жарияланған еңбектері жайлы А.М.Щербак, Г.Ф.Благова, Н.А.Баскаков, М.З.Закиев, В.Х.Хаков т.б. белгілі түркітанушы ғалымдар жоғары бағалады. Түркітанушы ғалым Андрей Кононов «Казахский литературный язык второй половины ХІХ века» атты еңбегін жоғары бағалап, 1982 жылы хат жазды. Шетелдік ғалымдармен, мәселен венгр ғалымы, түркітанушы Иштван Коңыр Мандокимен де достық әрі ғылыми байланыста болғандығына өзара жазысқан хаттары дәлел. Б.Әбілқасымұлы 1975 жылдары қазақ тілінің қолданыс аясының тарылып кетпеуіне өз үлесін қосу мақсатында «Орысша-қазақша тілдескішті» құрастырушылардың бірі болды. Тіл білімінің лексикография, терминология және тіл білімі тарихы бойынша зерттеулер жүргізіп, өз қолтаңбасын қалдырып келе жатқан ғалым. Бабаш Әбілқасымұлы Ахмет Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институтында табан аудармай 60 жылдай еңбек еткен уақытта ғылыми ізденістерімен қатар институттың ғылыми-ұйымдастыру, қоғамдық жұмыстарына да белсене араласты. Б.Әбілқасымұлы Ғылым академиясының Тіл білімі институты, Абай атындағы Алматы мемлекеттік университеті және Бішкек мемлекеттік университеті жанындағы филология саласынан докторлық диссертация қорғайтын кеңестердің, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Жоғары аттестациялық комиссияның сараптаушы кеңесінің мүшесі ретінде түркітанушы кадрлар даярлауға өз үлесін қосып, көптеген докторлық, кандидаттық диссертациялардың ресми оппоненті болды, тіл тарихынан шәкірттер даярлады. Ғалым ғылыми жұмыспен айналыса жүріп, жоғары оқу орындарында Қыздар пединститутында, «Қайнар», Түркістандағы қазақ-түрік, Алматы мемлекеттік университеттерінде, Ақтау мен Оралда қазақ әдеби тілі тарихынан дәріс оқыды. Шәкірттері Шара Мәжітаевамен бірге «XX ғасырдағы қазақ әдеби тілі», Айнұр Сейітбековамен бірге «Қазақ тілі тарихына қатысты түркологиялық ізденістер» атты еңбектерін жарыққа шығарды. Азамат ғалым досқа адал, отбасында адал жар, абыройлы отағасы, бүгінгі күні 6 шөберенің атасы. Құдай қосқан асыл жары Ақзиба Ишманқызымен 54 жыл тату-тәтті ғұмыр кешті. Ардақты Ақатай апай о дүниелік болғаннан кейін, 2011 жылы 81 жасында Айжамал Ермұханбетқызымен отау құрып, бүгін де жайлы қарттық шақты бастан кешуде. Ұрпақ жалғастығымен ғалымның отбасында ғалымдар тәрбиеленіп, өсті. Ұлы Қайырлы техника ғылымдарының докторы, профессор, Ресей Ғылым Академиясының корреспондент мүшесі, қыздары Бақтыханым мен Гүлжиһан филология ғылымдарының кандидаттары. Бабаш Әбілқасымұлының ғылым және білім беру саласындағы еңбектері Ұлттық ғылым академиясы мен Білім және ғылым министрлігі тарапынан Мақтау грамоталарымен бірнеше рет марапатталды. Тұңғыш Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың атынан алғысхат табыс етілді. «Қазақ ССР оқу-ағарту ісінің үздігі» төсбелгісінің, Шоқан Уәлиханов атындағы І дәрежелі мемлекеттік сыйлықтың иегері. Мәтіннің сценарийін жазған: Гүлжиһан Көбденова Редакторлар: Айнұр Сейтбекова, Ермұхамбет Маралбек Мәтінді оқыған: Дидар Садық Техникалық сүйемелдеуші: Инара Дильмұхамедова Бейнебаянды монтаждаған: Нұрсұлтан Оразбек
Ахмет Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі Институтының «Тілтанымдық мектептер» алаңының кезекті семинары филология ғылымдарының докторы, профессор, Жаратылыстану Ғылым Академиясының академигі, Шоқан Уәлиханов атындағы сыйлықтың иегері, Ахмет Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институтының бас ғылыми қызметкері, филология ғылымдарының докторы, профессор Бабанияз Әбілқасымұлы Әбілқасымовтың 90 жас мерейтойына арналып отыр Бабаш Әбілқасымұлы Әбілқасымов 1931 жылдың 2 қарашасында Атырау облысының Исатай ауданына қарасты Тұщықұдық аулында дүниеге келді. Әкесі Әбілқасым араб, латын, орыс әріптерін өз бетімен үйреніп, сауатты болғандықтан, ауыл кеңесінің төрағасы, хатшысы қызметтерін атқарған. Соғыстан кейінгі жылдары еңбек жолын мұғалім болып бастаған жас маман Орал педагогикалық институтына оқуға түседі. Институтта оқып жүріп, талапты студент Сталин атындағы айрықша стипендия иегері атанды. Институт бітіріп келген бойда бірден Аманкелді атындағы орта мектептің директоры болып 22 жасында тағайындалды. Мұғалім, мектеп директоры, проректор міндеттерін абыроймен атқарған жас маман енді ғылым көкжиегін бағындыруды мақсат етті. Алматыға 1961 жылы келіп, Қазақ ССР Ғылым академиясының Тіл білімі институтының аспиранты болғанынан бастап ғылымдағы үлкен даңғыл жолы басталады. Кіші ғылыми қызметкерден бастап бас ғылыми қызметкер, профессор, ғалым-хатшы, директордың ғылыми жұмыстар жөніндегі орынбасары лауазымдарын атқарды. Ғалым ескі қолжазбаларды зерттеу үшін Мәскеу, Санк-Петербург, Қазан, Ташкент, Орынбордағы мұрағаттар мен сирек кітаптар қорында жұмыс істеп, 1964 жылы Қырғыз ССР Ғылым академиясының академигі, көрнекті түркітанушы И.А.Батмановтың жетекшілігімен «Дала уәлаяты газетінің тілі» тақырыбында кандидаттық диссертация қорғады. Бабаш Әбілқасымов бұл саладағы өз ізденістерін әрі қарай жалғастырып, қазақ тіліндегі алғашқы газет - «Түркістан уәлаяты газетінің» (1870-1883) тілдік ерекшеліктерін зерттеп, соның нәтижесінде «Алғашқы қазақ газетінің тілі» (1971) атты монографиясы жарыққа шығарды. Б.Әбілқасымов тіл тарихының орта дәуірі ескерткіштер тілін зерттеуге зор үлес қосты. Хиуа ханы Әбілғазы Баһадүрханның «Түрік шежіресі» атты тарихи шығармасының тілдік ерекшеліктерін зерттеген монографиясы жарияланды. Ғалым «Түрік шежіресінің» Қазан және Демизон нұсқаларын зерттеп, картотекалық қорын дайындап, лингвотекстологиялық талдау жасады. Осы шығармадағы жер-су атауларын, кірме сөздердің мәнін ашып, бүгінгі күннің оқырманына түсінікті тілмен жеткізген.