Відео

@@bppe71 deze stukjes dienen als fragmenten in een blog.

Interessant. Zou je het fragment aan de oudste Afrikaans sprekende persoon kunnen laten horen, die je kent? Ik ben er wel nieuwsgierig naar hoe die het verstaat. Zijn er in het Afrikaans ook dialecten?

Taal ontwikkeling is interessant in dat opzicht, wat nu misschien als een Vlaams accent wordt gezien zou zeer goed toen een (toenmalig) standaardnederlands accent kunnen zijn geweest

Denk het wel! En met reden.

Vergeet niet dat de gebroeders De Witt zich in hele andere milieus bevonden en over het algemeen bovendien Frans spreken. Daarnaast zijn de klanken in het Nederlands gewoonweg veel veranderd (denk maar aan het Wilhelmus en de bepaalde klanken die tegenwoordig niet meer rijmen). Een dordtenaar van 400 jaar geleden zal nu eenmaal anders hebben geklonken.

Daar ben ik het, als neerlandicus en dialectspreker, helemaal mee eens.

Met Arnoldus, dus.

@@quintbont3629 De klankontwikkeling van het Nederlands als geheel reconstrueren is al veel werk. Die van dialecten afzonderlijk ontrafelen nog meer. Het is te doen, maar de beperkingen zijn: tijd en bronnen. Veel uitspraakreconstructies maken o.a. gebruik van historische spelling, spelfouten (als mensen twijfelden, weet je dat er iets met de klanken gaande was toen) en ontleningen tussen talen. Dialecten worden nou eenmaal minder geschreven, en met nog minder spellingseenheid. Dus dat wordt lastig.

Wel en tegelijk niet mee eens. Taalverandering is inderdaad van alle landen en alle tijden; maar het verzet ertegen evenzeer. Het netto-effect is dat talen tot zo’n 450 jaar nog goed begrijpelijk en verstaanbaar blijven. Na nog langere doorontwikkeling wordt het lastig. Na circa 3000 jaar krijg je talen zo verschillend als IJslands, Nederlands, Grieks, Russisch, Armeens, Farsi en Hindi. Allemaal verwant, maar geen woord van te verstaan zonder een intensieve cursus.

Ik gebruik tegen mijn opgroeiende kleinkinderen met opzet soms (niet de hele tijd, natuurlijk) woorden en uitdrukkingen die hun ouders misschien wel nauwelijks meer kennen. Alle kans dat ze ze oppikken, in elk geval passief. Zo blijft iets van het taalerfgoed langer bewaard. Maar uiteindelijk is de verandering inderdaad niet te stoppen, en dat hoeft ook niet.

Ja, maar al dat Engelse dat er tegenwoordig tussen komt allemaal klinkt absoluut nergens naar.

Deze spreker komt uit Nederland en spreekt als een van de weinigen een Standaardnederlands waaraan je niet hoort uit welk deel van Nederland hij komt. Het Hollands van nu en het Hollands van toen zijn twee heel verschillende zaken: er zit bijna 400 jaar taalverandering tussen.

@@yvanspijk Dat snap ik. Maar ik ben dan wel benieuwd naar de bronnen waarop is gebaseerd dat de G en de W in ca 1650 in Holland, of Dordrecht, op deze manier werden uitgesproken.

Ik heb het opgezocht op internet en ik zie nu waar hij de info op baseert. Ik wilde dit even verifiëren omdat dit onderwerp inderdaad nogal niche is. Als historicus ben ik ook geïnteresseerd in taal en uitspraak, maar daar is men in de Engelstalige academia wat opener over.

@@alexanderaugustus Ja, het is inderdaad kennis die moeilijk zijn weg vindt buiten de academische taalkundewereld. Terwijl over de geschiedenis van de uitspraak van het Engels zelfs best aardige en uitgebreide Wikipedia-artikelen geschreven zijn (naast uiteraard de betrouwbaardere vakliteratuur), is op internet nauwelijks betrouwbare informatie te vinden over de geschiedenis van de uitspraak van het Nederlands. Zelfs het Middelnederlands komt er bekaaid van af. Maar gelukkig brengen mensen als Peter-Alexander Kerkhof daar verandering in. :)

@@yvanspijk Dat is een bijzonder goed streven van meneer Kerkhof. Ik ben beter bekend met het lezen van Middelnederlands, dat wil zeggen dat vóór 1550 de ij een ie was, maar dat met de medeklinkers ook anders uitsprak, heb ik niet geweten.

In het Katwijks hoor je het nog.

@@erikmaes3427 Er is nog weer verschil tussen een bilabiale, geronde w, zoals nu in het Engels; en de ongeronde van het Vlaams en Noord-Brabants (bijvoorbeeld bij enkele SP-politici, uit Oss). Die laatste lijkt op de letter b of v in het huidige Spaans, als die tussen klinkers staat.

@@byjohnpatrick De dik aangezette W in het Surinaamse Nederlands komt dan uit het Nederlands, bedoel je?.

@@rudhardotcom Dries van Agt heeft ook nog zo'n oude W...

@@ArnoldusCyberius Dat zou heel goed kunnen, dat zij hem daar bewaard hebben, en wij niet.

Toen misschien nog niet? Hij houdt ook rekening met de klankontwikkelingen in het Frans!

Nee, dat is een proces van eeuwen geweest, dat vooral te maken heeft met de immigratie tussen de gewesten onderling. Amsterdam groeide als kool, en de vele Brabanders, Gelderlanders, Overstichters en wat dies meer zij moeten moeite hebben gehad met subtiele Hollandse klankverschillen. Bovendien ontstond langzaam de standaardtaal, en sommige klanken werden later "ordinair" gevonden. Dat "sowieso" tijdens de Duitse bezetting zou zijn overgenomen is trouwens onzin. Dat komt door de grote invloed die de Duitse taal juist vóór 1940 op haar kleine zusje het Nederlands had. We lazen toen veel meer Duits dan nu, en doordat de talen zoveel op elkaar lijken namen we het ene na het andere germanisme over. Het genootschap Onze Taal is zelfs ooit speciaal opgericht om die germanismen te bestrijden.

@@Steinbach1984 Voor "groter als" geldt hetzelfde als voor "sowieso". Vergelijk het maar met het Afrikaans: "groter as". Die taal komt voort uit het Nederlands van de 17e/18e eeuw en heeft dus ook dit woordgebruik uit die tijd overgenomen.

Zoals veel academische proefschriften en essays tegenwoordig in het Engels zijn geschreven, zo werden zij voor 1940 vaak ook in het Duits opgesteld.

Mij doet het ook aan Vlaams denken

@@johannamozart7349 Awel , 'tis un schoan toaltje !!!!!

U doelt op "Afrikaans". Suid Afrikaans is de streek, niet de taal.

@@flamenco1961 Oke !

We mogen er vanuit gaan dat dit oude Nederlands niet de moedertaal van de spreker is. Ik denk dat de lezer de tekst beslist niet voor het eerst ziet, maar toch ook 'denkwerk' moet verrichten om alle klanken juist uit te spreken. Overigens is het voor mij als toeschouwer/luisteraar ook wel prettig dat het zo langzaam en met pauzes gaat, zo kun je de verschillen met het hedendaags Nederlands beter tot je laten doordringen.

Het zou geweldig zijn als er ook een vloeiender versie gemaakt kan worden. Inderdaad zoals er op ‘normaal’ gespreksniveau gesproken wordt. De spreker zou dan dus deze oude taal zich echt eigen moeten maken als ware het een nieuwe taal. Een behoorlijke opgave, dat realiseer ik me goed, maar wel fascinerend als het zou lukken.

Hij spreekt langzaam om zich voldoende te kunnen concentreren op de vele klankdetails, die goed moeten overkomen. Vloeiender spreken zou NOG meer oefenen vereisen. Er is waarschijnlijk nog meer te doen, dus je moet kiezen.

Het Afrikaans heeft een aantal van de lange klinkers bewaard die het in het Nederlands na de 17e eeuw zijn veranderd.

@@InekeHuysman Die eigenaardige uitspraak van de oo hebben ze daar ook nog.

Veel w-klanken klinken ook Surinaams

Dat wordt uitgelegd in de podcast. Het is de W die in Suriname en sommige plaatsen in Vlaanderen nog steeds wordt gebruikt.

@@InekeHuysman Hartelijk dank!

Breng maar eens met open oren een bezoekje aan Katwijk aan Zee, buiten het toeristenseizoen. Dan zal dit taaltje, inclusief de vloeiende w, je al een stuk minder vreemd in de oren klinken.

Mee eens, 'n soort surinaamse w, met een "oetje" ervoor.

Die uitspraak is merkouaardig. Maar ja, zoals men als zegt, dit hoor je in Katwijk inderdaad nog tegenwoordig.