- 171
- 45 411
Izle Oyren
Приєднався 26 жов 2021
Bu səhifənin məksədi Şəbəkə İnzibatçılığı sahəsində Azərbaycan dilində Video dərsliklər hazırlayaraq ölkəmizdə bu sahəni öyrənməyi az da olsa rahatlaşdırmağa çalışmaqdır. Paylaşılan videolar pulsuzdur. İzləyin, öyrənin, paylaşın )
HSRP Hot Standby Router Protocol
HSRP - Hot Standby Router Protocol. Bu protocol Cisco tərəfindən inkişaf etdirilmiş bir protokoldur. Protokolun işi şəbəkə avadanlıqları üçün olan Gateway qurğularının dayanması halında ehtiyyat routeri bir başa aktiv etməkdir. Bu protokol sayəsində iki router bir İP və bir MAC address təyin edirlər və şəbəkədə olan digər avadanlıqlar üçün Gateway olaraq təyin edilir. Bu protokol ilə bir router aktiv, digər router isə Standby (Gözləmə rejimi) olaraq fəaliyyət göstərir. Bu protokol ilə load balance etmək mümkün deyil. (Praktiki olaraq bir çeşid mümkünlük var). Protokol ilə bağlı bəzi xarasteristikalar aşağıdakı kimidir.
• Cisco-ya xas protokoldur. Digər vendorlar bunu dəstəkləmir.
• Yanlızca iki router dəstəkləyir. Biri aktiv və digəri standby. Qalan routerlər isə sadəcə listener olaraq fəaliyyət göstərir.
• RFC 2281 olaraq təyin edilib
• Router vəziyyətləri Active və Standby olaraq bəlirlənir.
• HSRP Priority ID istifadə edir. Bu dəyər 0-255 arasında olur. Default priority 100 olaraq təyin edilib. Yuxarı İD daha yaxşı sayılır.
• Əgər prioritylər eynidirsə o zaman İP addresi yüksək olan router qazanır. Əgər şəbəkədə başqa HSRP routeri yoxdursa ilk HSRP aktiv edilən router Aktiv olaraq təyin edilir.
• HSRP virtual MAC istifadə edir və versiyalara görə bu dəyişir.
o Version 1 MAC address: 0000.0c07.acXX (X qrup İD-dir)
o Version 2 MAC address: 0000.0c9f.fXXX (X qrup İD-dir)
• Aktiv router-ə bir şey olarsa standby router aktiv vəziyyətinə keçir. Bu andan sonra əgər Aktiv router yenidən işləməyə başlayarsa o enidən Aktiv olaraq "təyin edilmir!". Buna Preemtion deyilir və Preemtion default olaraq bağlı olur.
• HSRP routerləri xəbərləşmək üçün Hello mesajları istifadə edir. Mesajların göndərilmə intervalı hər 3 saniyədən birdir.
• Əgər Hello mesajına cavab gəlməzsə 10 saniyədən sonra standby router aktiv statusuna keçir. Bu 10 saniyə Holddown timer olaeaq adlandırılır. Holddown vaxtı Hello vaxtının azı 3 misli olmalıdır.
• HSRP Multicast qrup istifadə edir. Versiyalara görə qruplar aşağıdakı kimidir:
o Version 1 Multicast group address: 224.0.0.2
o Version 2 Multicast group address: 224.0.0.102
• HSRP interface İP ni Virtual İP ilə eyni istifadə etməyə icazə vermir.
• HSRP iki müxtəlif identifikasiya növü dəstəkləyir:
o Sadə yazı
o MD5 şifrələmə
• Load balancing dəstəklənmir.
• Standby router aktiv statusuna keçdikdə GARP istifadə edir.
• Cisco-ya xas protokoldur. Digər vendorlar bunu dəstəkləmir.
• Yanlızca iki router dəstəkləyir. Biri aktiv və digəri standby. Qalan routerlər isə sadəcə listener olaraq fəaliyyət göstərir.
• RFC 2281 olaraq təyin edilib
• Router vəziyyətləri Active və Standby olaraq bəlirlənir.
• HSRP Priority ID istifadə edir. Bu dəyər 0-255 arasında olur. Default priority 100 olaraq təyin edilib. Yuxarı İD daha yaxşı sayılır.
• Əgər prioritylər eynidirsə o zaman İP addresi yüksək olan router qazanır. Əgər şəbəkədə başqa HSRP routeri yoxdursa ilk HSRP aktiv edilən router Aktiv olaraq təyin edilir.
• HSRP virtual MAC istifadə edir və versiyalara görə bu dəyişir.
o Version 1 MAC address: 0000.0c07.acXX (X qrup İD-dir)
o Version 2 MAC address: 0000.0c9f.fXXX (X qrup İD-dir)
• Aktiv router-ə bir şey olarsa standby router aktiv vəziyyətinə keçir. Bu andan sonra əgər Aktiv router yenidən işləməyə başlayarsa o enidən Aktiv olaraq "təyin edilmir!". Buna Preemtion deyilir və Preemtion default olaraq bağlı olur.
• HSRP routerləri xəbərləşmək üçün Hello mesajları istifadə edir. Mesajların göndərilmə intervalı hər 3 saniyədən birdir.
• Əgər Hello mesajına cavab gəlməzsə 10 saniyədən sonra standby router aktiv statusuna keçir. Bu 10 saniyə Holddown timer olaeaq adlandırılır. Holddown vaxtı Hello vaxtının azı 3 misli olmalıdır.
• HSRP Multicast qrup istifadə edir. Versiyalara görə qruplar aşağıdakı kimidir:
o Version 1 Multicast group address: 224.0.0.2
o Version 2 Multicast group address: 224.0.0.102
• HSRP interface İP ni Virtual İP ilə eyni istifadə etməyə icazə vermir.
• HSRP iki müxtəlif identifikasiya növü dəstəkləyir:
o Sadə yazı
o MD5 şifrələmə
• Load balancing dəstəklənmir.
• Standby router aktiv statusuna keçdikdə GARP istifadə edir.
Переглядів: 522
Відео
MLP Multi Link PPP protokolu
Переглядів 1722 роки тому
MLP - Multi link PPP MLP sayəsində PPP bir neçə serial interface-i bir virtual interface olaraq istifadə edir. Buna MLP Bundle deyirlər. Bu sayədə MLP bizə 3 üstünlük təklif edir. 1 Load Balancing (Load balancing sayəsində bir link əyər yüklənərsə qalan məlumat digər link üzərinə yüklənir.) 2 Increased redundancy (Increased redundancy isə əyər bir link sıradan çıxarsa digər link məlumat göndəri...
PPP Troubleshooting
Переглядів 1192 роки тому
Bir protokolun öyrənilməsi 3 mərhələdən ibarətdir. Birincisi onu öyrənmək. İkincisi onu quraşdırmaq və üçüncüsü isə onun problemlərini həll etmək. Bundan əvvəlki iki mövzu PPP haqqında və onu quraşdırmaq idi. İndi isə bu dərsdə onun problemlərini həll etməyi öyrənəcəyik. PPP də diqqət etməli bir neçə nüans vardır ki bunlar iki tərəfdə fərqli olduqda problem yaradırlar. Bunları yadınızda saxlaya...
PPP protokolunun konfigurasiyası
Переглядів 1562 роки тому
PPP haqqında öyrəndikdən sonra növbə gəldi çatdı bu protokolun quraşdırılmasına. PPP sadə olaraq quraşdırılarsa çox qəliz bir konfigurasiya tələb etmir. Bu dərsimdə sadə olaraq bunu necə quraşdırırıq onu göstərəcəm. Ancaq untumayın ki PPP bu videoda göstərilən dən daha çoxuna sahibdir. Callback, Compression, və Authentication Local olaraq qurulması üçün bu videodan daha çoxuna ehtiyyacınız olac...
PPP - Point to Point Protocol haqqında
Переглядів 2462 роки тому
PPP - Point to Point Protocol - İSO standartıdır və bütün istehsalçılar tərəfindən istifadə oluna bilinər. HDLC -dən fərqli olaraq bu protokolu üstün qılan bir çox xüsusiyyəti vardır. Məslən Authenication dəstəkləyir. CHAP və ya PAP istifadə edə bilir. Compression kimi bir dəstəyi var hansı ki məlumatları göndərməzdən əvvəl sıxaraq link istifadəsini azaldır. Bundan başqa bir neçə əlavə funksiya...
High Level Data Link Control
Переглядів 1162 роки тому
HDLC (High-Level Data Link Control) təbəqə 2 protokoludur və encapsulation üçün istifadə olunur. Bu protokol Serial interface-lər ilə istifadə olunurlar. Mənfi və müsbət xüsusiyyətləri də vardır. Məsələn iki müxtəlif istehsalçıya aid olan Router HDLC dən istifadə edə bilməzlər. Cisco qurğularında default olaraq Serial interface lər üzərində HDLC seçilidir.
NAT monitorinq və show komandaları
Переглядів 1652 роки тому
NAT quraşdırılmış bir routerə monitoring etmək istədikdə ən azından bilməliyik ki hansı komandaları istifadə etməliyik. Əslində nat üçün sadəcə show running-config comandası kifayətdir. Ancaq bəzən daha rahat olsun deyə show ip nat statistics comandasınıda istifadə edə bilərik. NAT üçün olan komandalar aşağıdakı kimidir. show running-config show ip nat statistics show ip nat translation clear i...
PAT Port address translation konfigurasiyası
Переглядів 3082 роки тому
PAT yəni Port Address Translation hal hazırda dövrümüzdə ən çox istifadə olunan NAT qaydasıdır. PAT sayəsində biz bir External İP sayəsində məntiqi olaraq 65535 ədəd daxili qurğunu internetə çıxara bilərik. PAT daxili İP lərdən gələn sorğulara təsadüfü bir port verir və onu əsl hədəf portuna göndərir. Və qayıdan sorğunu daxildəki porta geri göndərir. Quraşdırılması çox asandır.
Dinamik NAT konfigurasiyası
Переглядів 2552 роки тому
Dinamik NAT Statik NAT ilə eyni prisipdə işləyir. Tək fərq daxildəki İP ləri Xarici İP lərə avtomatik olaraq təyin edir. İstifadə olunmur deyərdim. Çünki bir daxili İP ni bir xarici İP yə tərcümə edir. 100 Host-nuz varsa 100 xarici İP yə ehtiyyacınız var.
Statik NAT konfigurasiyası
Переглядів 3162 роки тому
NAT protokolu 3 qaydada Dinamik, Statik və PAT (Port address Translation) olaraq ayarlanır. Hal hazırda PAT istifadə olunur. Statik və Dinamik NAT bir local İP ni bir External İP yə tərcümə edir. Bu videoda Statik NAT konfigurasiyasını gösdərdim.
NAT protokolu terminləri
Переглядів 2742 роки тому
NAT protokolunun terminləri aşağıdıkalardır; İnside Local - Daxili şəbəkədəki bir Host İP address-i İnside Global - İSP tərəfindən verilmiş olan Public İP address Outside Global - Müraciət edilən İnternetdəki hər hansı bir Şirkətin İSP tərəfindən verilmiş İP address-i Outside Local. - Müraciət edəm Şirkətin İSP tərəfindən verilmiş İP address-i (Outside Global ilə eyni)
NAT protokolunun növləri
Переглядів 2822 роки тому
NAT protocolunun 3 növü vardır. 1. Static NAT (One to one) 2. Dynamic NAT (many to many) 3. PAT (Overload) (many to one) Hər birinin quraşdırılması və işləməsi fərqlidir.
NAT Network Address Translation protokolu dezavantajları
Переглядів 2662 роки тому
İPv4 üçün Nat gecikmələrə səbəb ola bilər. Aşağıdakılar NAT protokolunun dezavantajlarıdır. - Nöktədən nöktəyə izlməni itirir. - Router üzərində daha çox yaddaş tələb edir. NAT table yadda saxlamaq üçün - Əksər progrmalar NAT ilə işləmirlər.
NAT Network Address Translation protokolu və avantajları
Переглядів 5122 роки тому
Network Address Translation. Daxili şəbəkələri İnternet-ə daşımaq üçün istifadə olunur. Avantajları aşağıdakılardır. NAT IP tükənməsinin qarşısını alır. Daxili şəbəkələrin müxtəlif şirkətlərlə konflikt verməsinin qarşısını alır. Daxili İP lərin internetə çıxması üçün istifadə olunur. Müxtəlif şirkətlərin daxili şəbəkələrini bir birilərinə bağlantı yarada bilmələrinə imkan yaradır.
TACACS haqqında və RADIUS Server ilə fərqlilikləri
Переглядів 5132 роки тому
Terminal Access Controller Access-Control System (TACACS - təkəks) - Cisco tərəfindən yaradıldı. Şəbəkəyə kimin izni var onu bəlirləmək üçün istifadə olunub. TACACS, XTACACS, və TACACS olaraq 3 versiyası vardır. Hal hazlrda TACACS istifadə olunur və əvvəlki versiyaları ilə uyğunluq təmin edə bilmir! TACACS - authentication, authorization, və accounting (AAA) arxitekturundan istifadə edir. Hər b...
Telnet və SSH bağlantısının ACL ilə idarə olunması
Переглядів 2422 роки тому
Telnet və SSH bağlantısının ACL ilə idarə olunması
Çox sağ olun məlumat verdiyiniz üçün
Burda bilirsiz məsələ nədir siz mükəmməl izah edirsiz təklif edərdim ki tələbələr üçün həvəskarlar üçün bir lab düzəldin .praktiki olaraq real komputerdə sviclərdə bu proseduru yerinə yetirin 15 komputer arasında bu prosedur yerinə yetirmək mümkün ola bilər və nəticədə bunu öyrənmək istəyən həvəskarlar üçün dahada yaddaşlarda qalan ola bilər .Oxuduqunuz üçün minnətdaram.
LAB yaratmaq asan bir mərhələ deyil. Belə ki iki nəfər eyni lab üzərində işləyə bilməz. Hər bir qoşulan üçün eyni lab yaratmaq üçün infrastruktur gərəklidir. Bu videolar sadəcə həvəskar formada çekilib və təhsil və ya kurs tipli planlar yoxdur.
thank you very mach, the informations
thank you
Salam, MLP-də də PPP-də olduğu kimi hostname=username olmur?
9:10 de deyirsiz ki 16 ni 2 ye vururuq. Ama toplamaliyiq her bir subnet id ni tapmaq üçün her defe uzerine 16 gelirik. 0. 0+16 16. 16+16 32. 32+16 48. 48+16 64. 64+16 80. 80+16 96. 96+16 112. 112+16 128. 128+16 144. 144+16 160. 160+16 176. 176+16 192. 192+16 208. 208+16 224. 224+16 240 Bunlari saysaq göreciy 16 subnet id yeni 16 subnet ( şebekemiz )var
Bəli haqlısız. Toplamda 16 şəbəkə olmalıdır. Hər şəbəkə bir digərinin iki qatıdır. 2 yə vurulmur, üzərinə gəlinir. Diqqətiniz üçün təşəkkür edirəm.
@@izleoyren9940 Videolariniz ve izahlariniz superdi 👍👍 həmdə qısa və net izah. ilk kanaldiki çox beyendim
videolar davamli olsa ela olar
Salamlar. Niyə ikinci aralığın ip adresi, 172.16.10.129'dan başladı və ip aralığı ümumiyyətlə niyə 172.16.10'dan hesablandı? B class olduğuna görə, niyə, 172.16.0.0'dan başlamadı? İzah edə bilərsiniz, zəhmət olmazsa?
Salam. Burda istifadə etdiyiniz, collision və broadcast ifadələrini sadə dillə, necə adlandırmaq olar? Nədir yəni? Izah edə bilərsiz, zəhmət olmasa?😊
Saq olun
Cox etrafli ve aydin izah edirsiniz Tesekkurler
Təşəkkürlər ❤
Allah razi olsun cox sade dilde izah edirsiniz
Allah senen razı olsun qardaş halaldı sene Azərbaycanca belə videolar paylaşırsan uğurların bol olsun
Salam trunk portdada men bilen port securityni aktivlesdirmey olur axi?
Port security trunk portda açmaq olar ama mac sayı dəyişən olduöu üçün idarə etmək çətindi deyə aktiv edilmir
Salam men bildiyim qeder 110 120 90 bunlar metriki yox adminstrativ distance gosterir🙂ele deil?))
Salam. Video- da nə dediyimə baxmadım ama bu dediyiniz doğrudur 😅. 90,110,120 administrativ distance sayılır
Allah komeyin olsun reis
salam 0-9 araligi public IP sayilmir ?
Salam. 0-9 nə deməkdir başa düşmədim
Cox komekliyiniz deydi tewekkur deyerli melumatlar ucun.👍
Gözəl dərslərdi, əziyyətivizi halal eliyin.. Bir sualım var: 1ci switch-de fa 0/1 trunk yaratdıq, avtomatik 2ci switchde-de yarandı write ile 1ci switch-de trunk-ı yaddaşa veririksə, 2ci switchde-de yaddaşa vermeliyik? yoxsa 2ci switchde-de avtomatik yaddaşa verir? (real avadanlıqlarda)
Siz əgər fa 0/1 statik olaraq trunk etmisiniz sə onda həmin switch də write etməlisiz. Ama digər tərəfdə avtomatik trunk yaranıbsa (siz heçnə etmədən) deməli portda default olaraq DTP (Dynamic Trunking Protocol) aktivdir və write etməyə ehtiyyac yoxdur. Məsləhətdir ki portlarda DTP ni söndürüb bu işləri manual olaraq edəsiz.
Çoxsağolun 👍@@izleoyren9940
Səs
Bəli bəzi videolarda səs yoxdur. (İki üç videoda)
Təşəkkürlər. Faydalı məlumatlar üçün
Super
1 aya yaxindir belə izah axdarirdim cox sagolun
Eger TCP/IP modelinde, TCP den istifade olunursa, nece connectionless ola biler. Mence her ikisi hem connectionless hem de connection orienteddir. Duz deyil?
əla
tesekkurler ela idi basqa yerlerde olmayan vacib melumatlar vardi
Bu kanal biz xəzinədir👍
Salam Müəllim Vlanlarin yaradilmasi necə yaratmaq olar ?? Köməklik edin !! Ofis de 50 komputer var bunlari ayri ayri vlanla vermək olar ?? Zəhmət olmasa göstərin də ‼️‼️
Vlan lar ilə bağlı videolarım mövcuddur. Kanalın içində tapa bilərsiz.
emeyinize gore saq olun kanaliniza daha boyuk uqurlar arzulayiram
Təşəkkür
👍👍
👍👍
emeyinize gore tesekkurler
Kanaliniza ve size uqurlar arzulayiram
maraqli melumatlara gore saq olasiniz
Teşekkürler 👏🏼👏🏼👏🏼
Ela davamli olsun
salam aleykum nomreniz yoxdu nece elaqe saxlamaq olar sizinle
salam siz bu melumatlari hardan oyrenmisiz ? kitab ve ya pdf doc fayl var oxumaga sizde? kurslarda bu qeder etrafli izah olunmur
Mən bu kitabdan oxuyub öyrənmişəm. Keçdiyim dərslərin 100/90 bu kitabdandır. drive.google.com/file/d/1ZvZGIiU5SLqp3LacK00v7RaGguslrx1g/view?usp=drivesdk
salam siznen elaqe saxlaya bilerem men bu melumatlar lazimdi zehmet olmasa doc fayllar oyrenmek ucun
Salam. DOC fayllar yoxdur məndə.
Salam qardaş, videoların səsi gəlmir.
Salam. Videoda səs yoxdur. Yazılı izahdır
👍
Tesekkurler
Bərbad izah
Salam. Hər bir halda fikirlər önəmlidir
xosva gelmir qaqa?
salam coxsagolun etrafli izaha gore.ferdi olaraq vaxtiniz var ders veresiniz?
Salam xeyr. Əvvəllər keçirdim ama indi artıq vaxtım olmur dərs keçməyə.
OSPF arealar arasi distance vektor kimi isleyir. ve biz OSPF e hybrid protocol deye bilerik.
Global düşündükdə elədir. Ama cisco imtahanlarında bu dediyiniz qəbul edilmir ))
videonun səsi yoxdu
Bəli səssiz videodur.
Cox gözəl izah 👍
Super
Çox sag olun. Başa düşülən şəkildə izah edirsiz təşəkkür edirik!