คลิปนี้สรุปมาจากคำสอนของหลวงพ่อ Mahindasiri Thero พระสงฆ์ชาวศรีลังกา ช่องของหลวงพ่อมีคำสอนดีๆ เข้าใจง่าย เยอะมากๆ ติดตามท่านได้ที่ www.youtube.com/@BuddhismInEnglish
00:52 ข้อ 1 ความคิดอะไรที่ทำให้ใจไม่สงบ
01:36 ข้อ 2 ตอนนี้คิดอะไรอยู่
01:55 ข้อ 3 เรื่องที่กำลังคิด มีประโยชน์รึเปล่า
02:37 ข้อ 4 สิ่งที่ดีที่สุดที่ทำได้ในตอนนี้ คืออะไร
02:56 ข้อ 5 อะไรคือประโยชน์ของการคิดในแง่บวก
04:02 สรุป
นี่คือ 5 คำถามที่จะช่วยให้คุณรับมือกับความคิดลบได้ดีขึ้น และช่วยให้เราเปลี่ยนมันไปเป็นพลังด้านบวกได้ด้วย
ตามที่ผมเข้าใจ คำถามข้อ 1 เป็นคำถามเดี่ยว ๆ ที่ช่วยให้คุณเข้าใจตัวเองมากขึ้น
ส่วนคำถามข้อ 2 - 5 เป็นคำถามที่ต่อเนื่องกันครับ
ข้อ 1 ถามตัวเองว่าความคิดอะไรที่ทำให้ใจไม่สงบ
คำถามข้อนี้จะช่วยให้เราเข้าใจจุดอ่อนของตัวเอง เช่น ผมเป็นคนขี้กังวล โดยเฉพาะเรื่องเงิน ผมกลัวคนอื่นไม่ยอมรับ ผมขี้หงุดหงิด อารมณ์ขึ้นง่าย และบางครั้งผมก็ขี้อิจฉาด้วย
เมื่อรู้ตัวแบบนี้ก็หาทางปรับปรุงตัวเอง หรือหาชุดความคิดอื่นๆ ที่ช่วยลดข้อเสียเหล่านี้ได้ง่ายขึ้น เช่น ให้ขอบคุณตอนได้เงินมา ตอนที่จ่ายออกไปก็ขอบคุณและบอกว่าให้พาเพื่อนกลับมาเยอะๆ นะ การคิดแบบนี้จะช่วยลดความกังวลเรื่องเงินได้
ผมลดความอิจฉาลงด้วยการเปลี่ยนมุมมองว่า ทุกคนที่ประสบความสำเร็จมากกว่าคือครู เมื่อเค้าเป็นครู เค้าเก่งกว่าเราก็ถูกแล้ว แบบนี้เป็นต้นครับ
ข้อ 2 ถามตัวเองว่าตอนนี้คิดอะไรอยู่
ปกติจิตใจจะเกาะอยู่กับเรื่องที่เรากังวลในอนาคต หรือเรื่องแย่ๆ ในอดีต และทำให้เรามีอารมณ์ขุ่นมัวไปแบบอัตโนมัติ
การถามว่าตอนนี้เราคิดอะไรอยู่ จะช่วยดึงจิตใจให้กลับมาอยู่กับปัจจุบันและทำให้เรารู้ตัวว่ากำลังคิดเรื่องอะไรอยู่
ข้อ 3 ถามตัวเองว่าเรื่องที่กำลังคิดอยู่ มีประโยชน์รึเปล่า
เป็นคำถามต่อเนื่องจากข้อ 2
เมื่อเราจับได้แล้วว่ากำลังคิดอะไรอยู่ ให้ถามตัวเองว่า เรื่องที่คิดนั้นมีประโยชน์ หรือพาเราไปถึงเป้าหมายรึเปล่า เช่น
ผมกำลังกังวลเรื่องเงินอีกแล้ว แต่คราวนี้ผมรู้ตัว ผมก็เลยถามตัวเองว่า ความกังวลนี้จะช่วยให้เรามีเงินมากขึ้นรึเปล่า คำตอบ คือ ไม่ช่วยอะไร และมันทำให้เราเครียดด้วยนะ
เมื่อเราเห็นข้อเสียของมันบ่อยๆ เราก็มีโอกาสที่จะเลิกคิกถึงมันไปเองได้ด้วย
ถึงตอนนี้ คุณรู้ตัวแล้วว่ากำลังคิดอะไรอยู่ และรู้ด้วยว่ามันไม่มีประโยชน์ ก็ถึงเวลาที่จะถามคำถามข้อ 4 นั่นคือ
ข้อ 4 ถามตัวเองว่าสิ่งที่ดีที่สุดที่ทำได้ในตอนนี้ คืออะไร
สิ่งที่ดีที่สุดที่ผมทำได้ แทนที่จะมัวกังวลเรื่องเงินอยู่แบบนี้ คืออะไร คำตอบ คือ ควรเอาสมาธิไปจดจ่อกับการทำงาน และหาทางพัฒนาทักษะใหม่ๆ จะดีกว่า
การถามคำถามข้อนี้จะทำให้เราค้นพบทางออกด้วยตัวเองครับ
ข้อ 5 ถามตัวเองว่าอะไรคือประโยชน์ของการคิดในแง่บวก
เมื่อเราได้คำตอบจากข้อ 4 ให้ลองคิดต่อไปว่า อะไรคือประโยชน์ของมัน เช่น
ถ้าผมกังวลเรื่องเงิน ทางออกที่ดีที่สุด คือควรเอาสมาธิไปจดจ่อกับการทำงาน และหาทางพัฒนาทักษะใหม่ๆ จะดีกว่า ประโยชน์ของมัน คือ ถ้างานเสร็จ ผมก็ได้เงิน และถ้าผมมีทักษะใหม่ๆ เพิ่มขึ้น ก็มีโอกาสที่ผมจะได้เงินมากขึ้น
ยิ่งเราเห็นประโยชน์ของมันมากเท่าไหร่ จิตใจก็มีโอกาสไปเกาะอยู่กับเรื่องดีๆ มากขึ้นเท่านั้น
ที่สำคัญ หลังจากได้คำตอบแล้ว ก็ลงมือทำเลย
แต่หลวงพี่บอกว่าการทำทั้งหมดนี้ไม่ใช่เรื่องง่ายนะครับ ดังนั้นไม่ต้องรู้สึกแย่ถ้าไม่ทันความคิดตัวเอง ต้องฝึกบ่อย ๆ แล้วเราจะรู้ทันความคิดตัวเองได้ง่ายขึ้นครับ